SANAT ETKİNLİKLERİNİN İNCELENMESİ RAPORU
Sanat etkinlikleri, yaratıcılığı ve estetik duyarlılığı geliştirmeyi amaçlayan etkinliklerdir. Sanat etkinliklerinde alınan çalışmalar, serbest zamanda yapılan etkinliklerin yanı sıra gün içinde, çeşitli biçimlerde, çocuklar için etkili bir öğrenme fırsatı olarak da kullanılmaktadır. Öğretmen tek başına bir sanat etkinliği planlayabildiği gibi diğer etkinliklerin tamamlayıcısı olarak da bu etkinliklerden yararlanabilmektedir.
Sanat etkinliklerine daha çok günün hangi saatinde ya da hangi etkinlikler içerisinde yer verilmektedir?
Sanat etkinliklerine genelde kahvaltı saatinden önce ya da sonra yer verilmektedir. Ancak planın esneklik ilkesinden yararlanılarak istenilen saatte de uygulanabilir. Sanat etkinlikleri serbest zamanın içinde yer aldığı gibi bağımsız da planlanabilmekte, çoğu zaman de fen ve matematik etkinliklerinde alan gezilerinden sonra yapılan geziye bağlı olarak sanat etkinliği yapılmaktadır.
2. Sanat etkinliklerinde ne gibi çalışmalara yer verilmektedir?
Boya Çalışmaları: Boya çalışmaları okul öncesi eğitim kurumlarında bütün öğretmenlerin hemen hemen her zaman yer verdikleri bir sanat etkinliğidir. Boya çalışmaları çocuğu rahatlatır ve kendini ifade etmesini sağlar. Çocuklar boyaları; resim yapmak, bazı resimleri renklendirmek amacıyla kullanırlar.
Pastel Boya: Çocuklar pastel boya ile çalışmaktan zevk alırlar. Küçük yaş grubu çocuklarında küçük yaşlar tam gelişemediğinden kuru boya çalışmalarından önceki aşamada pastel boya kullanılır.
b- Sulu Boya: Çocukların en çok ilgisini çeken boya çalışmalarından bir tanesi sulu boyadır. Çocukların hem oynamasına hem de beceri kazanmasına yardım eder. Hazır sulu boya almak yerine hazırlayacağımız sulu boyayı kullanmak daha ekonomik olacaktır.
c- Parmak Boyası: Çocukların severek çalıştıkları boya tekniklerinden biri de parmak boyasıdır. Parmak boyası ile çalışmak için masaya tek taraflı parlak kâğıtlar konulmalı veya muşamba hafif ıslatılmalıdır. Parmak boyası genelde renklendirilerek verilir. Çocuklara parmak boyası ile serbest olarak çalışabilirler. Çalışmalardan özel günler için kartlar hazırlanabilir.
Kâğıt Çalışmaları: Kâğıt çalışmalarında çeşitli cins; boy ve renkteki kâğıtlar kullanılabilir. Bunlar arasında el işi kâğıtları, teksir kâğıtları, kalın paket kâğıtları, grafon, karton, renkli fon kartonları, eski gazete ve dergi sayfaları, tuvalet kâğıtları, kese kâğıtları, kraft kâğıtları, takvim ve afişlerin renkli yüzeyleri ve resim kâğıtları kullanılabilir.
Yoğurma Maddeleri: Yaratıcılık, duygusal doyum el ve parmak kaslarının gelişmesini sağlayan hayal gücünü geliştiren çocuğun eline alıp şekillendirdiği maddelere yoğurma maddeleri denir. Kullanılan yoğurma maddeleri çeşitleri şunlardır:
Ø Tuz seramiği
Ø Kâğıt hamuru
Ø Talaş hamuru
Ø Macun
Ø Kil hamuru
Ø Mum
Ø Plastrin
Kolâj Çalışmaları: Çeşitli artık kâğıt, karton, mukavva, fon kâğıdı vb. malzemelerin karton, plastik kutu vb. malzemeler üzerine yapıştırılarak yapılan çalışmalardır. Kullanılabilecek artık materyaller şunlardır: Çeşitli karton kutular, dergiler, çam kozalakları ve ağaç kabukları, deniz kabukları, çakıl taşları, değişik tahıl ve tohumlar, yumurta kabukları, pet şişeler, bitmiş makaralar, şampuan ve deterjan kutuları, kumaş parçaları, ambalaj kutuları, düğmeler, rulolar, tüyler, deri parçaları, yumurta kolileri, plastik kaplar, kavanozlar, kuru yemiş kabukları, köpükler, köpük tabaklar, ağaç dalları, boncuklar, ip, yün, kumaş parçaları, şişe kapakları ve mantarlar, tahta parçaları, kullanılmış kartlar, kuru çiçekler ve yapraklar olabilir.
3. Etkinliğin uygulanması sırasında öğretmenin tutumu nasıl olmaktadır? Öğrencileri etkinliğe nasıl hazırlamakta ve yönlendirmektedir?
Öğretmen çocukların soru sormasına teşvik eden, sorularını yanıtsız bırakmayan, yapılacak olan çalışma ile ilgili bilgi vererek onları etkinliğe hazırlamakta ve yönlendirmektedir.
4. Çocukların yaratıcılıkları ile estetik duyarlılıklarının gelişebilmesi amacıyla etkinlikler sırasında nelere dikkat edilmelidir?
Etkinlik sırasında dikkat edilecek noktalar şunlardır:
Ø Çocuğun hayal gücü etkileneceğinden dolayı çocuklar resim yaparken fazla soru sorulmamalıdır.
Ø Öğretmen resmini tamamlayan çocuğa – Bana ne yaptın anlatmak ister misin? diyebilir. Çocuk resmini anlatırken resimde eksik bıraktığı kısımları sorular yöneltilerek kendisine buldurulup tamamlatılmalıdır.
Ø Öğretmen çocuğu yaratıcı düşünmeye yönelterek, geliştirmeye çalışmalıdır.
Ø Çocuğun kullanacağı malzemeyi tam ve eksiksiz olarak önünde bulası sağlanmalıdır.
Ø Her güne değişik bir sanat etkinliğine yer verilmesine özen gösterilmelidir.
Ø Öğretmen model değil rehber olmalıdır.
Ø Çocukların başarısı desteklenmelidir.
Ø Çocuklara arasında öğretmen kıyaslama yapmamalıdır.
5. Etkinliğin sonunda değerlendirme çalışmaları nasıl yapılmaktadır?
Etkinlik uygulanırken yapılan gözlem sonucunda elde edilen bilgiler objektif olarak değerlendirilip planın değerlendirme kısmına yazılır. Diğer günün etkinliği planlanırken bu değerlendirme sonuçlarına göre plan hazırlanır.
6. Etkinliğin sonunda diğer etkinliğe geçiş sırasında öğretmen nasıl bir tutum izlemektedir?
Etkinlikler arasında bütünlük oluşturarak bir etkinliği diğer bir etkinliğe kaynaştırmaktadır. Örneğin, kâğıt işi çalışmasında ‘arı kesme katlaması’ yaptırıyorsa, Türkçe etkinliğinde ‘arı parmak oyunu’ almışsa ya da müzik etkinliğinde ‘arı’ isimli bir şarkı almışsa bunu sanat etkinliği sırasında bütünleştirerek uygulamaktadır.
7. Sanat etkinliklerinin, okul öncesi eğitim programında belirlenen gelişimsel amaçlara ulaşmada nasıl bir rolü vardır? Çocukların yaratıcılıklarının ve gelişimlerinin olumlu yönde etkilenebilmesi için çalışmalar nasıl planlanmalı, uygulanmalı ve değerlendirilmelidir?
Sanat etkinliklerinin çocuğun gelişimine olan katkıları şunlardır:
Ø Kendini ifade etme, seçim yapma, karar verme yeteneklerini geliştirir.
Ø Araç gereçleri kullanırken yeni fikirler edinir, yeni kavramlar öğrenir ve duygusal yetilerini geliştirir.
Ø Kendini sözlü olarak ifade etmeyi öğrenir, dil becerilerini geliştirir.
Ø Yardımlaşma, paylaşma, grupla çalışmayı öğrenir, toplumsal kavramlar edinir.
Ø Kendi işini planlamayı, uygulamayı ve sonuçlandırmayı başarır. Özgür davranmayı öğrenir.
Ø Göz-el eşgüdümü sağlar.
Ø Küçük ve büyük kas gelişimine yardımcı olur.
Ø Çevresindeki güzellikleri, biçim, renk, doku gibi kavramları ayırt etmeyi ve değerlendirmeyi öğrenir.
Ø Çevresine ve doğaya olan duyarlılığı gelişir.
Ø Duygusal rahatlama sağlar.
Ø Zamanını yapıcı şekilde değerlendirir, zevkli uğraşlar edinir.
Sanat etkinliklerini planlarken, hazırken ve uygularken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
Ø Çocukların duygu ve düşüncelerini açıklamalarına olanak veren bir ortam yaratılmalıdır.
Ø Çocukların estetik gelişimine yardım edecek malzeme ve yöntem seçilmelidir.
Ø Çocukların bağımsız bir kişilik kazanmalarını sağlayacak çalışmalara yer verilmelidir.
Ø Çocukların gelişim düzeyleri ilgi ve ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalıdır.
Ø Çocukların sanat malzemelerini keşfetmede onlarla denemeler yapmada kendilerini rahat hissedecek olanaklar sağlanmalıdır.
Ø Sanat çalışmaları önceden planlanıp araç gereç, yer, temizlik ve zamanı ayrıntılı bir biçimde ortaya koymalıdır.
Ø Örnekler yapıp önerilerde bulunmak yerine sadece malzemelerin kullanılması açıklanmalıdır.
Ø Çocukların çalışmaları üzerine tarih, isim yazarak titizlikle saklanarak sergilenmelidir.
Ø İmkânlar ölçüsünde etkinliğin hazırlanmasında, temizlikte, planlamalarda çocuklardan yardım almalıdır.
Ø Her çocuğun aynı ilgi ve beceriyi gösteremeyeceği düşünülerek her gün en az iki etkinlik planlanmalıdır.
Ø Uygun yer ve zamanda çocuğun başarısına destek ve imkân sağlayarak gerçeğe dayalı övgülerde bulunarak çocuğu desteklemelidir.
Ø Çevre ve doğadaki güzelliklere çocuğun ilgisi çekilmelidir.
Ø Çocukların sanat etkinliklerinde rahat çalışabilecekleri bir ortam hazırlanmalıdır.
Ø Öğretmen sanat etkinlikleri sırasında çocukların çalışmalarına müdahale etmemelidir.
Ø Gerektiğinde eğitimci araç gereçlerin kullanımı hakkında bilgi vermelidir.
Ø Çocuklara sanat etkinliklerinde yeterli sayıda, farklı özelliklerde, çok çeşitli materyaller sunulmalıdır.
Ø Materyaller, çocuklara karışık bir şekilde değil de belli bir düzen içerisinde verilmelidir.
Ø Çocukların çalışmaları sergilendikten sonra, kendilerine ait dosyalarda veya uygun bir yerde saklanmalıdır.
Ø Öğretmen, çocukların çalışmalarını değerlendirirken kıyaslamamlar yapmamalı ve çocukları etiketlememelidir.
Ø Öğretmen, çocukların çalışmalarını kendi güzellik anlayışına göre değil, çocukların gelişim özelliklerini dikkate alarak değerlendirilmelidir.