Renkler ve şekiller neden önemli?
Okul öncesi eğitim programlarının çoğunda neden ilk olarak renklerin ve şekillerin öğretildiğini hiç merak ettiniz mi? Neden harfler ve rakamlar ya da kediler ve köpekler değil de renkler ve şekiller? Neden renkler ve şekillerin içinde yaşadığımız dünyanın en belirgin iki özelliğini oluşturmasıdır... Pencereden dışarı baktığınızda, dile getirmeseniz bile beyniniz o anda yeşil ağaçları, kırmızı üçgen çatıları, kare pencereleri ve mavi gökyüzünü fark eder ve ayırır. Renkler ve şekiller çocukların gördüklerini gözlemleme ve sınıflandırma aracıdır. Bu belirgin özellikler çocukları etraflarındaki karmaşık dünyayı tanımlamaya ve organize etmeye teşvik eder.
Okul öncesi eğitimde çocuğunuza okuma, yazma ve matematik gibi temel becerileri öğrenmeden önce bilmesi gereken temel bilgi ve beceriler kazandırılır. Renk ve şekilleri anlamak matematikten fen bilimlerine, dilden okumaya okul eğitiminin tüm alanlarında çoğu beceriyi öğrenebilmek için gereklidir. Örneğin çocuğunuz renkler ve şekiller arasındaki benzerlikleri ve farkları öğrenirken, harfler ve rakamlar arasındaki farkları anlaması için gerekli becerilerin aynısını kullanmaktadır.
Küçük çocuklar, nesneleri (örneğin yapraklar, çakıllar, deniz kabukları ya da anahtarlar) matematiksel olarak sınıflandırmaları istendiğinde de, bu nesneleri genellikle en belirgin özellikleri olan renk, şekil ve ebatlarına göre sınıflara ayırırlar. Çocuğunuz oyun oynarken de renk ve şekil benzerliklerini ve farklılıklarını gözlemler, kıyaslamalar yapar ve bu bilgileri kümeler halinde organize eder. Bu basit gibi gözüken (kirli çamaşırları ayırırken ya da market koridorlarında bi rşeyler ararken sürekli kullandığımız) süreç matematiksel bir dünyada yaşamanın temelidir aslında. Renk ve şekillere göre sınıflandırmak çocuğunuzu gelecekte grafikler çizerken ya da kütüphanede bir kitap ararken bu becerilerini kullanmaya hazırlar.
Renklerin önemi
Renk, okul öncesi çocukların gördükleri şeyleri birbirinden ayırmakta kullandığı yollardan ilkidir. Nesneleri tanımlarken kullandığı ilk kelimeler renkleri ifade eden kelimelerdir. Muhtemelen siz de çocuğunuz oyuncakçıdaki balonların renklerini söylediğinde ya da muz ve armudun renklerinin sarının farklı tonları olduğunu fark ettiğinde veya çorapları renklerine göre eşleştirdiğinde gurur ve mutluluk duymuşsunuzdur. Tüm bunlar çocukların dünyayı tanımlamak ve organize etmek için renklerden nasıl yararlandığını gösteren örneklerdir.
Ancak çocuğun renk anlayışının nesnelerin renklerini tanımasından öte faydaları da var. Renklerin adlarını bilmesi önemli ancak bu renk isimleriyle neler yapabileceğini de bilmesi gerekir. Renklerdeki gölgeleri, açıklı koyulu tonları, çağrışımları görmeye teşvik ederek ona yardımcı olabilirsiniz. Birlikte bu renkleri limon sarısı ya da elma kırmızısı gibi isimlendirin. Böylece renkleri yaratıcı düşünce ve dil aracı olarak kullanmasına yardım etmiş olursunuz.
Çocuğunuza keşifler yapabileceği renk örnekleri vererek onu gölgeler ve tonlar dünyasıyla tanıştırın. Verdiğiniz örnekleri renklerine göre ayırabilir, aynı renkleri eşleştirebilir ya da açıktan koyuya doğru ilerleyen bir “renk treni” oluşturabilir.
Şekillerin Gücü
Hepimiz görsel bilgiyi tanımlamak ve organize etmek için şekillerden faydalanırız. Çocuklar çok erken dönemlerde tanıdık nesneler ile bu nesnelerin şekilleri arasında bağlantı kurmaya başlarlar. Bu nesnelerin şekilleri değiştiğinde şaşırırlar. Örneğin ilk başlarda yuvarlak gofret ya da kare kek yemek istemeyebilirler. Ancak bu yeni şekil bilgisini denedikten (ve şekli farklı olsa da lezzetli olduğunu anladıktan) sonra bu yeni şekli, şekil bilgisi dağarcığına kolaylıkla eklerler.
Çocuğunuz farklı şekilleri keşfederken temel eğitimsel süreçlerden birini kullanmaktadır: Aynı ve farklı olanı gözlemlemek. Bu kavram ona gördüğü ve karşılaştığı her şey hakkında gözlem yapma, kıyaslama ve tartışma yaparken kullanabileceği temel bir süreci kazandırır.
Basit ev eşyaları ile şekil oyunları oynayın. Çeşitli nesneleri yere yayın ve çocuğunuzdan bunları şekillerine göre gruplara ayırmasını isteyin (kare, üçgen, yuvarlak, yassı gibi). Daha sonra evde her bir gruba ilave edebileceği yeni şeyler bulmak için hazine avına çıkmasını isteyin. Böylece ondan şekillere göre sınıflandırma konusunda öğrendiklerini yaşadığı dünyaya uygulamasını istemiş olacaksınız.
Civarda bir şekil keşfetme yürüyüşüne çıkın. Her seferinde tek bir şekil üzerinde odaklanabilirsiniz. Bu çocuğunuzun şekilleri çevredeki nesnelerle eşleştirmesini; aynı ve farklı olanları farketmesini sağlayacaktır. Örneğin “daire yürüyüşüne” çıktığınızda elinde taşıması için daire şeklinde bir kutu verin. Ayrıca tüm şekilleri arayacağınız yürüyüşlere de çıkabilirsiniz. Bir kağıda tüm şekilleri çizin ve çocuğunuz yürüyüş sırasında bulduğu her bir şekil için o şeklin resminin altına işaret koysun. En fazla hangi şekilden buldu?
Şekiller aynı zamanda sembollerdir. Dolayısıyla çocuğunuzun şekilleri tanıması başka sembolleri, yani harfleri okumasına da yardım eder. Büyük harfler çoğunlukla daire (veya daire parçaları) ve düz çizgilerden oluşur. Harfleri anlamada ilk adım daire veya üçgen ya da kare arasındaki farkın anlaşılmasıdır. Çocuğunuza çizgiler ve şekiller çizebilmesi için bol bol kalem ve kağıt verin. İlk başlarda şekillerin mükemmel olmaması sizi endişelendirmesin. Kağıt üzerine mükemmel bir biçimde yansıtmadan önce şekilleri eliyle hissetmesi önemlidir. Şekil çizimleri doğal olarak harf yazmaya götürecektir. Kendi isminin harflerini yazın ve bu harflerdeki şekilleri beraber bulun.
Peki ya renkler ve şekiller olmasaydı sanat dünyası nasıl olurdu? Birlikte, en sevdiğiniz resimli kitabı renklere ve şekillere dikkat ederek okuyun. Çeşitli ressamların eserlerini inceleyerek, sanatçının eserini yaratırken renkleri ve şekilleri nasıl kullandığını görmeye çalışın. Kağıt ve boyalar vererek kendi sanat eserlerini yaratmaya teşvik edin!
Okul öncesi eğitim programlarının çoğunda neden ilk olarak renklerin ve şekillerin öğretildiğini hiç merak ettiniz mi? Neden harfler ve rakamlar ya da kediler ve köpekler değil de renkler ve şekiller? Neden renkler ve şekillerin içinde yaşadığımız dünyanın en belirgin iki özelliğini oluşturmasıdır... Pencereden dışarı baktığınızda, dile getirmeseniz bile beyniniz o anda yeşil ağaçları, kırmızı üçgen çatıları, kare pencereleri ve mavi gökyüzünü fark eder ve ayırır. Renkler ve şekiller çocukların gördüklerini gözlemleme ve sınıflandırma aracıdır. Bu belirgin özellikler çocukları etraflarındaki karmaşık dünyayı tanımlamaya ve organize etmeye teşvik eder.
Okul öncesi eğitimde çocuğunuza okuma, yazma ve matematik gibi temel becerileri öğrenmeden önce bilmesi gereken temel bilgi ve beceriler kazandırılır. Renk ve şekilleri anlamak matematikten fen bilimlerine, dilden okumaya okul eğitiminin tüm alanlarında çoğu beceriyi öğrenebilmek için gereklidir. Örneğin çocuğunuz renkler ve şekiller arasındaki benzerlikleri ve farkları öğrenirken, harfler ve rakamlar arasındaki farkları anlaması için gerekli becerilerin aynısını kullanmaktadır.
Küçük çocuklar, nesneleri (örneğin yapraklar, çakıllar, deniz kabukları ya da anahtarlar) matematiksel olarak sınıflandırmaları istendiğinde de, bu nesneleri genellikle en belirgin özellikleri olan renk, şekil ve ebatlarına göre sınıflara ayırırlar. Çocuğunuz oyun oynarken de renk ve şekil benzerliklerini ve farklılıklarını gözlemler, kıyaslamalar yapar ve bu bilgileri kümeler halinde organize eder. Bu basit gibi gözüken (kirli çamaşırları ayırırken ya da market koridorlarında bi rşeyler ararken sürekli kullandığımız) süreç matematiksel bir dünyada yaşamanın temelidir aslında. Renk ve şekillere göre sınıflandırmak çocuğunuzu gelecekte grafikler çizerken ya da kütüphanede bir kitap ararken bu becerilerini kullanmaya hazırlar.
Renklerin önemi
Renk, okul öncesi çocukların gördükleri şeyleri birbirinden ayırmakta kullandığı yollardan ilkidir. Nesneleri tanımlarken kullandığı ilk kelimeler renkleri ifade eden kelimelerdir. Muhtemelen siz de çocuğunuz oyuncakçıdaki balonların renklerini söylediğinde ya da muz ve armudun renklerinin sarının farklı tonları olduğunu fark ettiğinde veya çorapları renklerine göre eşleştirdiğinde gurur ve mutluluk duymuşsunuzdur. Tüm bunlar çocukların dünyayı tanımlamak ve organize etmek için renklerden nasıl yararlandığını gösteren örneklerdir.
Ancak çocuğun renk anlayışının nesnelerin renklerini tanımasından öte faydaları da var. Renklerin adlarını bilmesi önemli ancak bu renk isimleriyle neler yapabileceğini de bilmesi gerekir. Renklerdeki gölgeleri, açıklı koyulu tonları, çağrışımları görmeye teşvik ederek ona yardımcı olabilirsiniz. Birlikte bu renkleri limon sarısı ya da elma kırmızısı gibi isimlendirin. Böylece renkleri yaratıcı düşünce ve dil aracı olarak kullanmasına yardım etmiş olursunuz.
Çocuğunuza keşifler yapabileceği renk örnekleri vererek onu gölgeler ve tonlar dünyasıyla tanıştırın. Verdiğiniz örnekleri renklerine göre ayırabilir, aynı renkleri eşleştirebilir ya da açıktan koyuya doğru ilerleyen bir “renk treni” oluşturabilir.
Şekillerin Gücü
Hepimiz görsel bilgiyi tanımlamak ve organize etmek için şekillerden faydalanırız. Çocuklar çok erken dönemlerde tanıdık nesneler ile bu nesnelerin şekilleri arasında bağlantı kurmaya başlarlar. Bu nesnelerin şekilleri değiştiğinde şaşırırlar. Örneğin ilk başlarda yuvarlak gofret ya da kare kek yemek istemeyebilirler. Ancak bu yeni şekil bilgisini denedikten (ve şekli farklı olsa da lezzetli olduğunu anladıktan) sonra bu yeni şekli, şekil bilgisi dağarcığına kolaylıkla eklerler.
Çocuğunuz farklı şekilleri keşfederken temel eğitimsel süreçlerden birini kullanmaktadır: Aynı ve farklı olanı gözlemlemek. Bu kavram ona gördüğü ve karşılaştığı her şey hakkında gözlem yapma, kıyaslama ve tartışma yaparken kullanabileceği temel bir süreci kazandırır.
Basit ev eşyaları ile şekil oyunları oynayın. Çeşitli nesneleri yere yayın ve çocuğunuzdan bunları şekillerine göre gruplara ayırmasını isteyin (kare, üçgen, yuvarlak, yassı gibi). Daha sonra evde her bir gruba ilave edebileceği yeni şeyler bulmak için hazine avına çıkmasını isteyin. Böylece ondan şekillere göre sınıflandırma konusunda öğrendiklerini yaşadığı dünyaya uygulamasını istemiş olacaksınız.
Civarda bir şekil keşfetme yürüyüşüne çıkın. Her seferinde tek bir şekil üzerinde odaklanabilirsiniz. Bu çocuğunuzun şekilleri çevredeki nesnelerle eşleştirmesini; aynı ve farklı olanları farketmesini sağlayacaktır. Örneğin “daire yürüyüşüne” çıktığınızda elinde taşıması için daire şeklinde bir kutu verin. Ayrıca tüm şekilleri arayacağınız yürüyüşlere de çıkabilirsiniz. Bir kağıda tüm şekilleri çizin ve çocuğunuz yürüyüş sırasında bulduğu her bir şekil için o şeklin resminin altına işaret koysun. En fazla hangi şekilden buldu?
Şekiller aynı zamanda sembollerdir. Dolayısıyla çocuğunuzun şekilleri tanıması başka sembolleri, yani harfleri okumasına da yardım eder. Büyük harfler çoğunlukla daire (veya daire parçaları) ve düz çizgilerden oluşur. Harfleri anlamada ilk adım daire veya üçgen ya da kare arasındaki farkın anlaşılmasıdır. Çocuğunuza çizgiler ve şekiller çizebilmesi için bol bol kalem ve kağıt verin. İlk başlarda şekillerin mükemmel olmaması sizi endişelendirmesin. Kağıt üzerine mükemmel bir biçimde yansıtmadan önce şekilleri eliyle hissetmesi önemlidir. Şekil çizimleri doğal olarak harf yazmaya götürecektir. Kendi isminin harflerini yazın ve bu harflerdeki şekilleri beraber bulun.
Peki ya renkler ve şekiller olmasaydı sanat dünyası nasıl olurdu? Birlikte, en sevdiğiniz resimli kitabı renklere ve şekillere dikkat ederek okuyun. Çeşitli ressamların eserlerini inceleyerek, sanatçının eserini yaratırken renkleri ve şekilleri nasıl kullandığını görmeye çalışın. Kağıt ve boyalar vererek kendi sanat eserlerini yaratmaya teşvik edin!
