1) ŞOFBEN KAZALARINDA İLKYARDIM :
Sofben sistemleri sıcak su temini amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Elektrikle çalışanlar daha çok termostat arızası nedeniyle kazan patlamalarına sebep olmakta, hastalar sıcak su yanıkları ile karşılaşmaktadırlar.
LPG ile çalışan şofbenler de bazen kazalara sebep olmaktadırlar. Ancak bu kazalar, ortamdaki oksijenin yanma sırasında tüketilmesine bağlıdır. LPG zehirli değildir ancak 6 m2 den küçük, iyi havalandırılmamış mekanlarda şofben kullanıldığında, ortamdaki oksijen süratle tükenmekte, kazazedeler bu yüzden kaybedilmektedirler. Şofben kazalarında yapılması gerekenler :
— Hastayı bulunduğu yerden çıkarın.
— Zehirlenen kişiyi sırtüstü yatırın, soluk alıp almadığını kontrol edin.
— Nabız atışlarını araştırın.
— Nabız ve solunum yoksa suni solunum ve kalp masajına hazırlanın.
— Gaz kaçağında evi hemen havalandırın.
— Çukur ve kuytu yerleri süpürerek LPG'yi havalandırın.
— Suni solunum ve kalp masajı uygulayın.
— Acil tıbbi yardım çağrısını tekrarlayın.
Şofben kazalarında yapılmaması gerekenler :
— Paniğe kapılmayın.
— Hastayı düştüğü yerde tedavi etmeyin.
— Gaz kaçağı olan mekanlarda 1 dakikadan uzun süre bulunmayın.
— Pencereleri ve kapıları kapalı tutmayın.
— Elektrik düğmesine dokunmayın.
— Ateş yakmayın.
2) ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM :
Elektrikle çarpılmak için akımın vücuttan geçerek + ve - kutuplar arasındaki devreyi tamamlaması gerekir. Pil, batarya, ve akümülatörler doğru akım üretirler. Doğru akım 20-30 volttan sonra çarpılma hissi vermekte ancak tahribat yapmamaktadır. Pil ve oto aküsü ile çarpılmak olası değildir.
30 volt üstü doğru akım (DC) kaynakları tehlikelidir. Evde kullanılan elektrik alternatif akım (AC) tipindedir. Alternatif akım, 15 volt üstünde çarpılma hissi verir, tahribat yapmaz. 20 volt üstü tehlikeli sayılabilir. Elektriğe temas eden noktalar arası mesafe kısa ise arada kalan doku şiddetle ısınır ve yanar. Yanık, elektrik akımının kuvvetine bağlı olarak artar. Alternatif akım, kalp üzerinden geçecek olursa, kalbin sinirsel ileti sistemini bozar, kalp durur. Allternatif akımla çarpılma çok kolaydır. Prizdeki aktif kutba değildiğinde, vücut devreyi tamamlamak için yere basan ayakları kullanır. Su, elektrik akımını iyi iletir. Kuruyken iletken olmayan tahta, plastik gibi maddeler ıslanınca iletken olurlar. Elektrik çarpması ile kas krampları, kırıklar, sinir felci, solunum merkezinin felci, solunum ve kalbin durması olabilir.Yıldırım, doğal elektrik kaynaklarıdır. Yıldırım havadaki durağan elektriğin bir ark ile boşalması demektir. Bu nedenle çocukların yağışlı ve fırtınalı havalarda uçurtma uçurmaları tehlikelidir. Çünkü ıslanan uçurtma ipi iletken hale gelir ve elektirk, ipi elle tutan kişi üzerine boşalabilir. Ülkemizde yerleşim alanları üstünden geçen ve zaman zaman evlerin çok yakınlarına kadar gelen yüksek gerilim hatları başka bir tehlike kaynağıdır. Bu gibi yerlerde televizyon antenlerin düzeltilmesi için dama çıkılması başlı başına ayrı bir tehlikedir. Bu hatlara 20 m. den daha yakına gelmek son derece tehlikelidir.
Elektrik çarpmalarında yapılması gerekenler :
— Elektriği kesmek için sigortaları kullanın.
— Kuru tahta, sopa, ip, deri kemer ya da kuru gazete tomarı ile yaralının elektrik teli ile olan ilişkisini kesiniz.
— Lastik tabanlı ayakkabı giyin, kuru bir lastik eldiven takın.
— Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkın.
— Hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın.
— Şuursuz ve soluk almıyorsa, ağızdan ağıza yapay solunum yapınız.
— Şuursuz fakat soluk alıyorsa, şok durumunu önleyin, ayaklarını yukarı kaldırın. Gerekiyorsa kapalı kalp kompresyonu yapınız.
— Şuurlu ve soluk alıyorsa, sakin olarak dinlendiriniz ve bir çay kaşığı yemek sodası ve bir çay kaşığı tuzu 1/3 litre suda eritip, ilk yarım saat içensinde içiriniz. Kendisine gelince ambulansla hastaneye gönderiniz.
— Varsa yanık tedavisi uygulayınız.
Elektrik çarpmalarında yapılmaması gerekenler :
— Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa dokunmayın.
— Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin.
— Çıplak elle çarpılmış kişiye dokunmayın.
— Çocukları olay yerinden uzak tutun.
— Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın.
Sofben sistemleri sıcak su temini amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Elektrikle çalışanlar daha çok termostat arızası nedeniyle kazan patlamalarına sebep olmakta, hastalar sıcak su yanıkları ile karşılaşmaktadırlar.
LPG ile çalışan şofbenler de bazen kazalara sebep olmaktadırlar. Ancak bu kazalar, ortamdaki oksijenin yanma sırasında tüketilmesine bağlıdır. LPG zehirli değildir ancak 6 m2 den küçük, iyi havalandırılmamış mekanlarda şofben kullanıldığında, ortamdaki oksijen süratle tükenmekte, kazazedeler bu yüzden kaybedilmektedirler. Şofben kazalarında yapılması gerekenler :
— Hastayı bulunduğu yerden çıkarın.
— Zehirlenen kişiyi sırtüstü yatırın, soluk alıp almadığını kontrol edin.
— Nabız atışlarını araştırın.
— Nabız ve solunum yoksa suni solunum ve kalp masajına hazırlanın.
— Gaz kaçağında evi hemen havalandırın.
— Çukur ve kuytu yerleri süpürerek LPG'yi havalandırın.
— Suni solunum ve kalp masajı uygulayın.
— Acil tıbbi yardım çağrısını tekrarlayın.
Şofben kazalarında yapılmaması gerekenler :
— Paniğe kapılmayın.
— Hastayı düştüğü yerde tedavi etmeyin.
— Gaz kaçağı olan mekanlarda 1 dakikadan uzun süre bulunmayın.
— Pencereleri ve kapıları kapalı tutmayın.
— Elektrik düğmesine dokunmayın.
— Ateş yakmayın.
2) ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM :
Elektrikle çarpılmak için akımın vücuttan geçerek + ve - kutuplar arasındaki devreyi tamamlaması gerekir. Pil, batarya, ve akümülatörler doğru akım üretirler. Doğru akım 20-30 volttan sonra çarpılma hissi vermekte ancak tahribat yapmamaktadır. Pil ve oto aküsü ile çarpılmak olası değildir.
30 volt üstü doğru akım (DC) kaynakları tehlikelidir. Evde kullanılan elektrik alternatif akım (AC) tipindedir. Alternatif akım, 15 volt üstünde çarpılma hissi verir, tahribat yapmaz. 20 volt üstü tehlikeli sayılabilir. Elektriğe temas eden noktalar arası mesafe kısa ise arada kalan doku şiddetle ısınır ve yanar. Yanık, elektrik akımının kuvvetine bağlı olarak artar. Alternatif akım, kalp üzerinden geçecek olursa, kalbin sinirsel ileti sistemini bozar, kalp durur. Allternatif akımla çarpılma çok kolaydır. Prizdeki aktif kutba değildiğinde, vücut devreyi tamamlamak için yere basan ayakları kullanır. Su, elektrik akımını iyi iletir. Kuruyken iletken olmayan tahta, plastik gibi maddeler ıslanınca iletken olurlar. Elektrik çarpması ile kas krampları, kırıklar, sinir felci, solunum merkezinin felci, solunum ve kalbin durması olabilir.Yıldırım, doğal elektrik kaynaklarıdır. Yıldırım havadaki durağan elektriğin bir ark ile boşalması demektir. Bu nedenle çocukların yağışlı ve fırtınalı havalarda uçurtma uçurmaları tehlikelidir. Çünkü ıslanan uçurtma ipi iletken hale gelir ve elektirk, ipi elle tutan kişi üzerine boşalabilir. Ülkemizde yerleşim alanları üstünden geçen ve zaman zaman evlerin çok yakınlarına kadar gelen yüksek gerilim hatları başka bir tehlike kaynağıdır. Bu gibi yerlerde televizyon antenlerin düzeltilmesi için dama çıkılması başlı başına ayrı bir tehlikedir. Bu hatlara 20 m. den daha yakına gelmek son derece tehlikelidir.
Elektrik çarpmalarında yapılması gerekenler :
— Elektriği kesmek için sigortaları kullanın.
— Kuru tahta, sopa, ip, deri kemer ya da kuru gazete tomarı ile yaralının elektrik teli ile olan ilişkisini kesiniz.
— Lastik tabanlı ayakkabı giyin, kuru bir lastik eldiven takın.
— Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkın.
— Hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın.
— Şuursuz ve soluk almıyorsa, ağızdan ağıza yapay solunum yapınız.
— Şuursuz fakat soluk alıyorsa, şok durumunu önleyin, ayaklarını yukarı kaldırın. Gerekiyorsa kapalı kalp kompresyonu yapınız.
— Şuurlu ve soluk alıyorsa, sakin olarak dinlendiriniz ve bir çay kaşığı yemek sodası ve bir çay kaşığı tuzu 1/3 litre suda eritip, ilk yarım saat içensinde içiriniz. Kendisine gelince ambulansla hastaneye gönderiniz.
— Varsa yanık tedavisi uygulayınız.
Elektrik çarpmalarında yapılmaması gerekenler :
— Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa dokunmayın.
— Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin.
— Çıplak elle çarpılmış kişiye dokunmayın.
— Çocukları olay yerinden uzak tutun.
— Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın.
