Beslenme

Yaş gruplarına göre kalori alımı değişkenlik göstermekle birlikte, sağlıklı bir beslenmede enerjinin % 50 – 60’ ı karbonhidratta, % 15’ i yağdan, % 20 – 25 kadarı proteinden alınmalıdır. Yeni doğan bebek 4 – 6 aylık oluncaya dek ideal besin olan anne sütü, daha sonra sebze çorbaları, meyve püreleri gibi katı besinlerin eklenmesi ile beslenerek gerekli mineral ve vitaminlerin alımı sağlanır.

Beslenmede dikkat edilmesi gereken, alerji yapabilecek besinlerin (domates, çilek, bamya, muz, portakal, mandalina, kivi, üzüm, yumurta, balık gibi) diyete teker teker eklenerek başlanması ve bebek bir yaşından sonra denenmesidir. Unutulmamalıdır ki, çikolata, şeker, şekerleme gibi besinler iştah kesici olmakla birlikte aynı zamanda alerji yapabilen zararlı ve çocukların diş sağlığını da olumsuz etkileyen gıdalardır.

Okul çocuklarının fast-food denilen karbonhidrat ağırlıklı besinlerle beslenmeleri, meyve, sebze ve salatadan yoksun kalmaları doğru bir beslenme türü değildir. Özellikle okul çağı çocuklarının dengeli beslenmeye alıştırılmaları ailelerin vereceği eğitime bağlıdır.

Bazı oyun çocukları süte dayalı bir diyeti benimserler veya gece uykuda süt içme alışkanlığını edinip, gündüz normal beslenmeyi reddederler. Burada yapılan hata, süt alımını 600 cc’ de sınırlamayıp, gece beslenmesine de izin verilmesidir. Sütün fazla miktarda alınması demir emiliminin azalmasına, dolayısıyla demir eksikliği yani kansızlığa neden olabilecektir.

Çocuklara 4 ana öğün: Kahvaltı, öğle yemeği, ikindi kahvaltısı, akşam yemeği şeklinde bir beslenme şemasının 6. Aydan itibaren başlayarak alışkanlık haline getirilmesi sonraki yaşamındaki beslenme alışkanlığını da yerleştirmiş olacaktır.

Sağlıklı beslenme açısından çocuklarda kızartmalar, salam – sosis, konserveler gibi şarküteri ürünlerinden, çikolata, pasta, şekerleme türü pastane besinlerinden hem iştah kesici olması, hem de katkı maddelerini içermeleri nedeni ile kaçınılmalıdır.

Beşinci Hastalık

Kelebek hastalığı da denilen, selim seyirli viral bir hastalıktır. Hafif ateş ile birlikte yüzde, yanaklarda, gövdede, kol ve bacaklarda toplu iğne başından daha büyük kırmızı döküntüler oluşur. Yüzdeki görünüm; burun, yanaklar kanatlarına benzetilerek “kelebek hastalığı” denmesine neden olmuştur. Gebelerde düşüğe yol açacağından dikkat edilmesi gerekir.

Bitlenme

Çocuklar vücut ya da kısık bitinden çok saç bitine yakalanır. İki üç milimetrelik, açık gri renkli saç bitleri kafada yaşar, çocuklarda ise çoğu kez kirpiklerde de görülür. Bit, ya insandan insana geçer (bir dokunuş bile yeterlidir) ya da tarak, fırça veya şapkalardan bulaşır. Isırık yerlerinde şiddetli şekilde kaşırsa, o yerler kabuklanıp iltihaplanır.

Bitlerin yerleşmek için öncelikle tercih ettikleri yerler şakaklar, kulakların arka kısmı ve ensedir. Çoğu kez bitler edğil, yumurtaları görülür. Eczanelerde özel bit şampuanı ve jelleri satılmaktadır. Bu ilaçlar bir süre saçlarda kalır ve sonra çalkalanır.

Tedaviden sonra ince tarakla bitler çıkartılır. Güvenlik açısından bütün aile fertleri kontrol edilmeli, gerekirse onlar da tedavi görmelidir.

Ayrıca taraklar, fırçalar ve şapkalar dezenfekte edilmelidir. Sekiz ila on gün sonra saçlar tekrar kontrol edilmelidir.

Tedavi olumsuz sonuç verirse doktora başvurulmalıdır. Tedaviden sonra çoğu kez bütün bitler ölür fakat kimi zaman yumurtalar canlı kalır. Bu yüzden yeni bir tedavi gerekebilir.

Boğaz Ağrısı

Soğuk algınlığı ya da grip ile birlikte başlayabilir. Çocukta yutkunma güçlüğü ve kulak ağrısı yapabilir. Ayrıca boğazda kızarıklık, bezelerde şişme ve ateşte hafif yükselme gözlenir. Çocuğunuza kolayca yutkunabilmesi için soğuk ve sulu yiyececekler vermeniz doğru olur. Boğaz ağrıları bakteriye bağlı ise doktorunuz antibiyotik tedavisini uygun görebilir.


Boğmaca

Üst üste gelen öksürük atakları, boğulur gibi seyreden krizlerle karakterize, bazen haftalar süren öksürük nedeni ise, çocuğu rahatsız eden bir bakteriyel hastalıktır. Başlangıç döneminde nezle, ateş ve öksürük görülür. Tedavi edilmediğinde komplikasyonlarla seyredebilir. Bebeğin aşılama programında boğmaca aşısı yapılmakta ve böylece bu hastalıktan korunma sağlamaktadır.


Boğmaca Bulaşıcıdır

Ciddi ve tehlikeli bir hastalıktır. Çok bulaşıcıdır ve aşılanmamış çocuklarda çok ağır geçebilir. Şiddetli öksürüğe sebep olur. Eğer çocuğunuzun boğmaca hastalığına yakalandığını düşünüyorsanız en kısa sürede doktorunuza danışmalısınız. Bu hastalık yaklaşık 10 hafta sürebilir; fakat ilk 3 haftası ciddi ve tehlikelidir.

Belirtileri
1.haftada öksürük, boğazda yanma ve acıma,hafif ateş gözlenir.
2.haftada öksürük nöbetleri ve kusma ayrıca solunum güçlüğü görülür. Öksürükten sonra kusmaya sık rastlanır. Nöbetler arasında hasta iyidir. Şiddetli öksürüklerden sonra bebeklerde solunum sıkıntısı görülebilir.
3.haftadan itibaren düzelmeye başlayan hastalık soğuk alınırsa tekrar kötüleşebilir. Bu yüzden bu süre içerisinde dikkat etmek gerekir. İyileşme döneminde nöbetlerin sıklığı yavaş yavaş azalır, buna karşılık öksürük 100 gün kadar sürer.



Boğmaca

Bordetella pertussis isimli bakterinin neden olduğu, haftalarca, hatta aylarca süren çok şiddetli öksürük nöbetleriyle karakterize akut bir solunum yolları enfeksiyonudur. Diğer bakteri ve virüslerin yaptıkları bronşitlerle ve astımla karıştırılabilmektedir.

Boğmaca bulaşıcı bir hastalıktır. Zaman zaman salgınlara da yol açar. Hasta kişinin öksürmesi, aksırması konuşması sırasında havaya saçılan tanecikler içindeki mikropların solunmasıyla bulaşır. En çok 2-6 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Erkeklere göre kız çocuklarda daha sıktır. Çocuk ne kadar küçükse etkilenmesi de o kadar fazladır ve özellikle süt çocukları için çok tehlikelidir. Erişkinlerde ender olarak rastlanır. Boğmaca, ömür boyu bağışıklık bırakan bir hastalıktır.

Belirtileri: Boğmacanın 7-10 günlük kuluçka döneminden sonra ortaya çıkan üç dönemi vardır:

Nezle Dönemi: 1-2 hafta süren nezle, hafif öksürük, halsizlik, hafif ateş gibi belirtiler vardır. Olağan bir soğuk algınlığından farklı bir durum görülmez.

Öksürük nöbetleri dönemi: En tipik dönemidir. Haftalarca sürdüğünden Çinliler tarafından 100 gün öksürüğü olarak isimlendirilmiştir. Günde 10-30 kez, birdenbire başlayan çok şiddetli öksürük nöbetleri vardır. Öksürük hastayı nefessiz bırakır ve bu nöbetlerin sonunda derin bir nefes alarak ötme tarzında bir ses çıkar. Bu ötme sesi boğmaca için çok tipiktir ve tanı koydurucu bir bulgudur. Öksürükler sırasında çok yapışkan bir balgam da çıkabilir. Hastalar öksürürlerken yüzleri kızarır, boyum damarları genişler, dilleri dışarı çıkar, gözlerinden yaşlar akar ve terlerler. Öksürük nöbetleri çoğu kez hastanın kusması ile sonlanır. Çocukların nöbetler arası dönemde tamamen normal bir görünümleri vardır. Öksürüğün şiddeti ve gece uykusuzluğu nedeni ile çocuklar sinirli ve huysuz olurlar.

İyileşme döneme: Öksürük yavaş yavaş azalmaya başlar, ama tamamen geçmesi için aylar gerekir. Bazen, araya giren viral veya bakteriyel enfeksiyonlar öksürüğün yeniden alevlenmesine neden olabilirler.

Tedavi: Tedavi genellikle evde yapılabilirse de bebeklerin ve yaşlıların hastaneye yatırılmaları gerekebilir. Öksürük nöbetlerinin kesilmesinden iki hafta sonra çocuk okuluna devam edebilir. Boğmacalı çocuk sorunlu bir çocuktur. Öksürük nöbetlerinin yarattığı gerginlik, okul ve arkadaşlardan ayrılmak, kusmalara bağlı beslenme bozukluğu ve iştahsızlık, uykusuzluk gibi nedenlerle bir çok çocuk sinirli, huysuz ve aksidir. Tüm bunlara karşı açık ve güneşli havada yürüyüşün çok yararlı olduğu bilinir. Hatta, uçak yolculuğunun bir tür şok etkisi yaparak öksürüğe çok iyi geldiği de gözlemlenmiştir.

Kusmalar nedeniyle ciddi beslenme bozuklukları olabilir. Çocuk sık sık, az miktarda, hazmı kolay sulu yiyecek ve içeceklerle beslenmelidir. Hastanın odası iyi havalandırılmalıdır. Toz, keskin koku, sigara dumanı, kuru hava ve ani ısı değişikliklerinin öksürük nöbetlerini uyarabileceği bilinmelidir. Kortizon ve nefes açıcı ilaçların bazı hastalıklarda yararı olabilir, ama öksürük kesici ilaçlar genelde hiçbir işe yaramaz.

Antibiyotik tedavisi: Eritromisin isimli antibiyotik 2 hafta süreyle kullanılmalıdır. Daha nezle döneminde verilmeye başlanabilirse, öksürük nöbetleri döneminin hafif geçmesini sağlayabilir. Boğmaca aşısı: Boğmacaya karşı en etkili korunma boğmaca aşısı ile sağlanır. Her çocuğa yapılmalıdır.

Bronşiolit

Bronşiolit solunum yollarının en küçük dalları olan bronşiollerin enfeksiyonudur. Bu dallar havayı büyük bronşlardan akciğerlerdeki mikroskopik hava keselerine taşırlar. Bu hava keseleri oksijeni kana verir. Bronşiolit genellikle altı yaşın altında görülür ve her iki cinsi de etkiler.

Belirti ve bulgular:
Ani başlayan solunum zorluğu genellikle soğuk algınlığını ve öksürüğü izleyerek ortaya çıkar ve şunlar görülür,

·Hırlama
·Hızlı soluk alıp-verme
·Soluk alıp verme sırasında göğüs ve karında görülen çekilmeler
·Ateş
·Tırnak ve dudaklarda morarma. (şiddetli vakalarda)

Sebepler:
Viral veya bakteriyel enfeksiyon. Bazı çocuklar her soğuk algınlığının arkasından bunu yaşarlar. Bronşiolit bulaşıcıdır ve salgın yapabilir.

Risk Faktörleri:
·Vücut direncini düşüren enfeksiyonlar, özellikle solunum yolu enfeksiyonları
·Ailede alerji öyküsü

Komplikasyonların veya tekrarlamaların önlenmesi:
·Çocuğun odasında soğuk buhar veren bir alet kullanılabilir.
·Soğuk algınlığını önlemek için çocuğa kalabalık gruplardan ve hastalardan uzak tutmak.

Hastalığın gidişatı ve sonuç:
Genellikle bir haftada iyileşir. Bazı çalışmalar iki yaşın altında iki ya da daha fazla bronşiolit geçiren çocuklarda alerji ve astım görülebileceğini göstermiştir.

Tedavi:
Ev Bakımı; Çocuğun odasındaki hava, tercihen soğuk buhar veren aletlerle nemlendirilmelidir. Böyle bir nemlendiricinin olmadığı durumlarda duş yardımıyla ortam hazırlanabilir. Çocuk günde birkaç kez ve gece yatarken yirmişer dakika bu ortamda tutulur. Eğer gece hırıltı ve öksürükle uyanırsa bu işlem tekrarlanır.

İlaç:
Doktorunuz bakteriyel enfeksiyon düşünüyorsa antibiyotik verebilir veya duruma göre bronşları genişleten ilaçlar önerebilir.

Aktivite:
Bulgular gerileyene dek 48 saatlik istirahat sağlanmalıdır. Daha sonra normal aktivitelere yavaş yavaş geçilir.

Diyet:
Çocuğa sık sık sıvı verilmelidir. Süt, solunum yolu salgılarını koyulaştırabileceği için edilmemelidir.

Yuvaya, Okula gidiş:
bulgular gerilediğinde, iştah açılmaya başladığında çocuk rahat hissediyorsa gidebilir.

Doktorunuzu Ne Zaman Aramalısınız?
·Bulgular 24 saat içinde gerilemezse
·Ateş makattan 38,5°C’yi aştığında
·Balgamlı öksürük
·Deri, tırnak ve dudaklarda morarma olduğunda
·Çocukta çevreye ilgisizlik ve uyuşukluk ortaya çıkmışsa,




Burun Tıkanıklığı

Kuru havanın yarattığı, özellikle bebeklerde sorun yaratan bir semptomdur. Kaloriferlerin üzerine nemli havlu koymak, yetersiz kalırsa buruna serum fizyolojik damlatmakla çocukların rahat soluk alıp vermesi sağlanmalıdır.