Çocukların savaş oyunları engellenmeli mi?
Çocukların çoğu bir dönem silahların yer aldığı savaş oyunları ya da süper kahraman oyunlarını oynarlar. Özellikle dört yaş civarındaki erkek çocuklar arasında süper kahraman ya da başka bir savaş kahramanı olmak isteği yaygındır.
Konuyu ne şekilde ele alacağınız kendi inanç ve duygularınıza bağlı olmakla birlikte, bu oyunların çocuklar için ne anlama geldiğini de bilmeniz önemlidir.
Savaş oyunları konusunda uzmanlar başlıca iki şekilde görüş bildirmektedir.
Yararları neler olabilir?
Bazı uzmanlar bu tür oyunların çeşitli yararları olduğunu düşünmekte ve anne-babanın belli ölçüdeki denetimi haricinde, yasaklanmaması gerektiğini belirtmektedirler. Buna göre:
Bu oyunlar çocuk gelişimi açısından önemlidir
Bazı uzmanlar savaş oyunlarının çocuğun gelişimi açısından önemli olduğuna inanırlar. Çocuklar her zaman askercilik ya da kovboyculuk gibi silahlı oyunlar oynarlar ancak yaşadıkları ortamda şiddet yer almıyorsa, sırf bu oyunları oynadıkları için büyüdüklerinde şiddete meyilli insanlar olmazlar.
Çocukların belli bir güç ve kontrol duygusu yaşamalarını sağlar
Özellikle de etraflarındaki diğer şeyler kendilerini zayıf ve güçsüz hissetmelerine neden oluyorsa, bu tarz güçlü oyunlar oynamak belli bir güç ve kontrol duygusu hissetmelerini sağlar.
Çocukların öfke duygularını ifade etmelerini sağlar
Şiddet ya da saldırganlık yaşadığı için öfkeli olan çocukların, yaşadıkları ile ilgili oyunlar oynamaları duygularını ifade etmelerine yardımcı olur. Ancak bu anlamda, televizyonda izledikleri bir şeyi aynen kopyaladıkları oyunlar, kendi ürettikleri oyunlar kadar yarar sağlamaz.
Sakıncaları neler olabilir?
Bazı uzmanlar ise bu tür oyunlara izin verilmesinin çocukların şiddeti onayladığınıza inanmalarına yol açacağını düşünmektedir.
Buna göre:
Bu oyunlara izin vermeniz şiddeti onayladığınıza inanmalarına neden olabilir
Sosyal ve politik gelişimi inceleyen diğer bazı uzmanlar da savaş oyunları oynamalarına izin verilmesinin çocukların, anne-babaların şiddet kullanmayı onayladığına inanmalarına yol açacağını düşünürler.
Bu oyunlar bazı önyargıları desteklenmesine yol açabilir
Ayrıca savaş oyunun bazı kişi ya da gruplara karşı ön yargıları destekleyeceği düşünülmektedir. Örneğin oyundaki “kötüler” farklı bir ırk, milliyet ya da kültürel grubun mensupları olabilmektedir.
Ancak bu noktada çocukların bu tarz yaklaşımları asıl olarak etraflarında gördükleri ve duyduklarından öğrendiklerini unutmamak gereklidir.
Çocukların savaş oyunları konusunda neler yapabilirsiniz?
Kendi duygu, düşünce ve inançlarınız doğrultusunda başvurabileceğiniz çeşitli yöntemler mevcuttur. Örneğin:
Savaş oyunlarını komple yasaklayabilirsiniz
Ancak bu çocuğun sizin yasaklamanıza rağmen oynaması ve bunu sizden gizlemesi riskini doğurur. Bu durum ise oyun hakkında çocuğunuzla konuşma fırsatına sahip olmanızı engeller.
Sınır koyabilirsiniz
Örneğin bu tür oyunların nerede ve ne zaman oynanabileceği, hiç kimsenin zarar görmemesi ve başka çocukların oyunlarına engel olmaması gibi.
Oyuncak tabanca-tüfek gibi silahları yasaklayabilir ancak çocukların isterlerse kendi silahlarını yapmalarına izin verebilirsiniz.
Bu noktada önemli olan çocuğunuzun bunun gerçek olmadığını, yani oyundaki “kötü” adamların gerçekte kendi arkadaşları olduğunu unutmamasını sağlamanızdır.
İzin verebilir ve bundan faydalanabilirsiniz
Bu oyunlara izin verebilir ve bunları çocuğunuzun yaratıcı oyun geliştirmesine ve bu oyunun ne anlama geldiği konusunda düşünmesine yardımcı olmak için kullanabilirsiniz.
Yani çocuğunuz bu oyunları oynarken sonra ne olacağı, yaralanan düşmanın ne hissettiği, nasıl barış sağlayabileceği, savaştan sonra ne olacağı, vb. gibi sorular sorabilirsiniz.
Oyunun çocuğunuzun televizyonda gördüğü belli grupları ya da konuları içeriyor olması durumunda, daha sonra çocuğunuzla önemli konular ve değerler hakkında konuşabilirsiniz.
Gerçek yaşamları üzerinde belli bir denetime sahip olmalarını sağlayabilirsiniz
Çocuklara yaşlarına uygun seçme fırsatları vererek kendi yaşamları üzerinde belli bir denetim hissetmelerini sağlayabilirsiniz.
Kızlar yardıma gereksinim duyabilir
Bu tür oyunlara izin veriyorsanız ve kızlar da oyuna katılmak istiyorsa, oyunda yer bulabilmek için sizin yardımınıza ihtiyaç duyabilirler.
Başka hareketli canlandırma oyunları için fırsat sağlayabilirsiniz
Mutlaka, başka hareketli canlandırma oyunlarını da oynamaları için fırsatlarının olmasını sağlayın ve bu oyunları destekleyin. Örneğin orman kaşifleri, uzay kaşifleri, dağcılık, itfaiyecilik, vb. gibi.
Travma yaşamış çocukların oyunlarına engel olmamak gerekir
Travma yaşayan çocuklar saldırgan oyunlar oynuyorsa engel olunmamalıdır. Bu çocukların oyunlar ve resimler aracılığı ile duygularını ifade etmeleri çok önemlidir. Yaşadıkları acı hafifledikçe olağan oyunlarına döneceklerdir. Bu gerçekleşmiyorsa bir çocuk psikiyatrından yardım alınması yararlı olacaktır.
Çocukların çoğu bir dönem silahların yer aldığı savaş oyunları ya da süper kahraman oyunlarını oynarlar. Özellikle dört yaş civarındaki erkek çocuklar arasında süper kahraman ya da başka bir savaş kahramanı olmak isteği yaygındır.
Konuyu ne şekilde ele alacağınız kendi inanç ve duygularınıza bağlı olmakla birlikte, bu oyunların çocuklar için ne anlama geldiğini de bilmeniz önemlidir.
Savaş oyunları konusunda uzmanlar başlıca iki şekilde görüş bildirmektedir.
Yararları neler olabilir?
Bazı uzmanlar bu tür oyunların çeşitli yararları olduğunu düşünmekte ve anne-babanın belli ölçüdeki denetimi haricinde, yasaklanmaması gerektiğini belirtmektedirler. Buna göre:
Bu oyunlar çocuk gelişimi açısından önemlidir
Bazı uzmanlar savaş oyunlarının çocuğun gelişimi açısından önemli olduğuna inanırlar. Çocuklar her zaman askercilik ya da kovboyculuk gibi silahlı oyunlar oynarlar ancak yaşadıkları ortamda şiddet yer almıyorsa, sırf bu oyunları oynadıkları için büyüdüklerinde şiddete meyilli insanlar olmazlar.
Çocukların belli bir güç ve kontrol duygusu yaşamalarını sağlar
Özellikle de etraflarındaki diğer şeyler kendilerini zayıf ve güçsüz hissetmelerine neden oluyorsa, bu tarz güçlü oyunlar oynamak belli bir güç ve kontrol duygusu hissetmelerini sağlar.
Çocukların öfke duygularını ifade etmelerini sağlar
Şiddet ya da saldırganlık yaşadığı için öfkeli olan çocukların, yaşadıkları ile ilgili oyunlar oynamaları duygularını ifade etmelerine yardımcı olur. Ancak bu anlamda, televizyonda izledikleri bir şeyi aynen kopyaladıkları oyunlar, kendi ürettikleri oyunlar kadar yarar sağlamaz.
Sakıncaları neler olabilir?
Bazı uzmanlar ise bu tür oyunlara izin verilmesinin çocukların şiddeti onayladığınıza inanmalarına yol açacağını düşünmektedir.
Buna göre:
Bu oyunlara izin vermeniz şiddeti onayladığınıza inanmalarına neden olabilir
Sosyal ve politik gelişimi inceleyen diğer bazı uzmanlar da savaş oyunları oynamalarına izin verilmesinin çocukların, anne-babaların şiddet kullanmayı onayladığına inanmalarına yol açacağını düşünürler.
Bu oyunlar bazı önyargıları desteklenmesine yol açabilir
Ayrıca savaş oyunun bazı kişi ya da gruplara karşı ön yargıları destekleyeceği düşünülmektedir. Örneğin oyundaki “kötüler” farklı bir ırk, milliyet ya da kültürel grubun mensupları olabilmektedir.
Ancak bu noktada çocukların bu tarz yaklaşımları asıl olarak etraflarında gördükleri ve duyduklarından öğrendiklerini unutmamak gereklidir.
Çocukların savaş oyunları konusunda neler yapabilirsiniz?
Kendi duygu, düşünce ve inançlarınız doğrultusunda başvurabileceğiniz çeşitli yöntemler mevcuttur. Örneğin:
Savaş oyunlarını komple yasaklayabilirsiniz
Ancak bu çocuğun sizin yasaklamanıza rağmen oynaması ve bunu sizden gizlemesi riskini doğurur. Bu durum ise oyun hakkında çocuğunuzla konuşma fırsatına sahip olmanızı engeller.
Sınır koyabilirsiniz
Örneğin bu tür oyunların nerede ve ne zaman oynanabileceği, hiç kimsenin zarar görmemesi ve başka çocukların oyunlarına engel olmaması gibi.
Oyuncak tabanca-tüfek gibi silahları yasaklayabilir ancak çocukların isterlerse kendi silahlarını yapmalarına izin verebilirsiniz.
Bu noktada önemli olan çocuğunuzun bunun gerçek olmadığını, yani oyundaki “kötü” adamların gerçekte kendi arkadaşları olduğunu unutmamasını sağlamanızdır.
İzin verebilir ve bundan faydalanabilirsiniz
Bu oyunlara izin verebilir ve bunları çocuğunuzun yaratıcı oyun geliştirmesine ve bu oyunun ne anlama geldiği konusunda düşünmesine yardımcı olmak için kullanabilirsiniz.
Yani çocuğunuz bu oyunları oynarken sonra ne olacağı, yaralanan düşmanın ne hissettiği, nasıl barış sağlayabileceği, savaştan sonra ne olacağı, vb. gibi sorular sorabilirsiniz.
Oyunun çocuğunuzun televizyonda gördüğü belli grupları ya da konuları içeriyor olması durumunda, daha sonra çocuğunuzla önemli konular ve değerler hakkında konuşabilirsiniz.
Gerçek yaşamları üzerinde belli bir denetime sahip olmalarını sağlayabilirsiniz
Çocuklara yaşlarına uygun seçme fırsatları vererek kendi yaşamları üzerinde belli bir denetim hissetmelerini sağlayabilirsiniz.
Kızlar yardıma gereksinim duyabilir
Bu tür oyunlara izin veriyorsanız ve kızlar da oyuna katılmak istiyorsa, oyunda yer bulabilmek için sizin yardımınıza ihtiyaç duyabilirler.
Başka hareketli canlandırma oyunları için fırsat sağlayabilirsiniz
Mutlaka, başka hareketli canlandırma oyunlarını da oynamaları için fırsatlarının olmasını sağlayın ve bu oyunları destekleyin. Örneğin orman kaşifleri, uzay kaşifleri, dağcılık, itfaiyecilik, vb. gibi.
Travma yaşamış çocukların oyunlarına engel olmamak gerekir
Travma yaşayan çocuklar saldırgan oyunlar oynuyorsa engel olunmamalıdır. Bu çocukların oyunlar ve resimler aracılığı ile duygularını ifade etmeleri çok önemlidir. Yaşadıkları acı hafifledikçe olağan oyunlarına döneceklerdir. Bu gerçekleşmiyorsa bir çocuk psikiyatrından yardım alınması yararlı olacaktır.
