Merhabalar Okul Öncesi Forum Resmi Web Sitesi 'Biz BÜYÜK Bir Aileyiz'

Foruma ücretsiz kayıt olarak mesaj gönderebilir, yeni konular oluşturabilir ve diğer üyeler ile etkileşim içine olabilirsiniz.

Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Müziksel Yeterlikleri

Katılım
8 Mar 2015
Mesajlar
2
Tepki Skoru
0
Puanları
0
The Journal of Academic Social Science Studies
International Journal of Social Science
Volume 6 Issue 3, p. 321-331, March 2013
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ MÜZİK
DERSLERİNE İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN
DEĞERLENDİRİLMESİ

AN EVALUATION OF MUSIC COMPETENCIES OF PROSPECTIVE
PRESCHOOL TEACHERS
Yrd. Doç. Dr. Şehriban KOCA
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Okul Öncesi Öğretmenliği ABD​
Abstract
A healthy music life starting from childhood will make the individuals
more successful, happier and balanced in their future lives (Malkoç and Ceylan,
2011:57). For this reason, music training and teaching in the preschool period
gains more importance. Musical knowledge is important for the prospective
preschool teachers to be more efficient and effective in music activities they will perform with their students.

Previous studies (Altaş, 2006; Dere, 2008; Göncü, 2009, 2010; Temiz, 2006;
Tufan, 2006) revealed that prospective preschool teachers have inadequate
knowledge in terms of music training. ‚In addition to how competent the
teachers are educated in professional terms, how competent the teachers consider
and perceive themselves is also important. This is related to self-confidence, selfrecognition
and assessment of teachers. It can be stated that a teacher who
objectively evaluates himself/herself and who is self-confident is closer to achievement‛ (Üstüner, Demirtaş, Cömert, Özer, 2009:10).

Based on these views, this study aimed to evaluate the music competencies
of prospective preschool teachers. The study was designed as a descriptive study
in survey method. Study group of the study is consisted of 100 students
attending preschool teaching program at Mersin University. As a means of
collecting data in order to determine the views of students, a questionnaire based
on Likert-type scale model was prepared by researcher according to expert opinion and used as a data collection tool. Data obtained in the research was
analyzed in the SPSS package program by using the frequency-percentage
distribution, arithmetical average and standard deviation values. The results of
the study showed that some deficiencies have been seen in students' musical
knowledge.

Key Words: Music, music education, prospective preschool teachers



Öz

Çocukluk döneminden başlayan sağlıklı bir müzik eğitiminin bireyleri
gelecek yaşamlarında daha başarılı ve mutlu yaptığı (Malkoç ve Ceylan, 2011:57)
ifade edilmektedir. Bu nedenle okul öncesinde verilecek müzik eğitimi ve
öğretimi daha çok önem kazanmaktadır. Okul öncesi öğretmen adaylarının
öğrencileriyle yapacakları müzik etkinliklerinde daha verimli ve etkili
olabilmeleri için müziksel donanımları önem arz etmektedir.

Yapılan araştırmalar (Altaş, 2006; Dere, 2008; Göncü, 2009,2010; Temiz,
2006; Tufan, 2006) okulöncesi eğitim sürecinde görev alacak olan öğretmenlerin
müzik eğitimi konusundaki birikimlerinin yeterli olmadığını göstermektedir.
‚Öğretmenlerin mesleki açıdan ne ölçüde yeterli olarak yetiştirildiklerinin
yanında onların kendilerini ne ölçüde yeterli olarak gördükleri, algıladıkları
önem taşımaktadır. Bu durum öğretmenlerin kendilerine güven duymaları ve
kendini tanıyarak değerlendirebilmeleri ile ilişkilidir. Kendini objektif bir şekilde
değerlendiren ve kendine güvenen bir öğretmenin başarıya daha yakın olduğunu
söylemek yanlış olmayacaktır‛ (Üstüner, Demirtaş, Cömert, Özer, 2009:10).

Bu görüşlerden hareketle araştırmada okul öncesi öğretmen adaylarının
müzik derslerindeki yeterlik düzeylerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi
amaçlanmıştır. Araştırma, tarama modelinde betimsel bir çalışma olup, çalışma
grubunu Mersin Üniversitesi Okul öncesi öğretmenliği öğrencileri (n=100)
oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak uzman görüşleri doğrultusunda
Likert tipi ölçek model alınarak araştırmacı tarafından hazırlanan anket
kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, frekans ve yüzdeler ile aritmetik
ortalama ve standart sapma dağılımları kullanılmıştır. Araştırma sonucu
öğrencilerin müziksel donanımlarında eksiklikler saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Müzik, müzik eğitimi, okul öncesi öğretmen adayları

GİRİŞ

Çocuğun bir bütün olarak gelişiminde önemli bir yere sahip olan okul öncesi
eğitim, zorunlu ilköğretim çağına gelmemiş çocukların bedensel, zihinsel ve sosyal
gelişimini planlanmış bir ortam içinde gerçekleştirmeye çalışan ve onları bir üst
kademe olan ilköğretime hazırlayan bir eğitim kademesidir (Erden, 1998: 172).

Okul öncesi eğitimin bir boyutu olan sanat eğitimi içerisinde müzik, çok
önemli bir yere sahiptir. Okul öncesi eğitimde müzik eğitiminin amaçları, çocukların
bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sosyal gelişimlerine yardımcı olmak, duygu, düşünce ve izlenimlerini estetik bir anlatım dili olan müzikle ifade etmelerini sağlamak,
çocukta var olan yaratıcılığı ortaya çıkarmak ve ana dilin gelişimini sağlayarak onları
temel eğitime hazırlamaktır (Göncü, 2010: 355).

Okul öncesi eğitim döneminde müziğin çocuk gelişimine katkıları sebebiyle
çocukların ilk örgün müzik deneyimlerini kazandıkları yer olan okul öncesi eğitim
kurumlarında çalışan öğretmenlerin, müzik çalışmalarına ilişkin yeterlikleri son
derece önemlidir (Göncü, 2009). Okul öncesi eğitimde müziğin önemini ve yerini
kavrayan, okul öncesi eğitim kurumlarında kullanılan müzik türlerini tanıyan ve
ayırt edebilen, bunları çocukların gelişimsel özellikleri doğrultusunda uygulayabilen
bir öğretmen, çocuklara müziğin gizemli dünyasını keşfetmede yardımcı olabilecek
ve özel yeteneklerini ortaya çıkarmayı başarabilecektir (Öztürk, 2003:16).

Eğitim Fakültelerinin İlköğretim Bölümü Okul öncesi Öğretmenliği Anabilim
Dalı’nda müzik dersleri 3. Yılın I. yarıyılında Müzik Eğitimi I adıyla 2 kredi, II.
yarıyılında ise Müzik Eğitimi II adıyla 3 kredilik dersler olarak yürütülmektedir. Söz konusu derslerin içerikleri aşağıdaki gibidir:

Müzik Eğitimi I: Ülkemizde ve dünyadaki müzik türlerinin ve çalgıların
tanıtımı ve özellikleri, temel solfej eğitimi (nota öğretimi, değerler, tartım çalışmaları,
ses aralıkları, majör-minör diziler, basit Türk müziği dizileri, ölçü, tempo, nüans
kavramları, ses değiştirici işaretler) , sesi doğru kullanma ve doğru şarkı söyleme
teknikleri, çocuk şarkıları üzerinde dikte ve deşifre çalışmaları, eşlik çalgısı eğitimi.

Müzik Eğitimi II: Okul öncesi eğitimde müziğin önemi, müzik ve eğitim
ilişkisi, 0-8 yaş çocuğunun müzik gelişimi ve müzikal becerileri, okul öncesi eğitim
programındaki hedeflere ulaşmada müziğin kullanımı ve buna uygun repertuar
oluşturma, çocuk şarkılarının tanıtımı ve analizi, çocuk şarkılarının seçiminde dikkat
edilecek ölçütler, okul öncesi çocuklarına şarkı öğretme teknikleri, okul öncesi eğitim
kurumlarında müzik eğitimi ile ilgili eğitim ortamı ve donanımın oluşturulması,
dünyada okul öncesinde müzik eğitimi ile ilgili farklı yaklaşımlar.
(http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/okul_oncesi.pdf),

Bir meslek alanını seçen bireylerin eğitim fakültelerinde edindikleri bilgi ve
birikimin içeriği mesleki yaşantılarındaki başarılarının büyük oranda etkileyeceği için
önem taşır (Özkut ve Kaya, 2012).

Anasınıfı öğretmenlerinin müzik eğitimlerine yönelik düşüncelerini
belirlemek amacıyla yapılan bir çalışmada öğretmenlerin lisans eğitimleri süresince
almış oldukları müzik eğitiminin yeterli olmadığını düşündüklerini ifade ettikleri
görülmüştür (Altaş, 2006).

Bu doğrultuda Okul öncesi Anabilim dallarında öğrenim gören öğrencilerin
lisans döneminde aldıkları müzik eğitiminin amaçlarına ulaşma durumları,
öğrencilerin almış oldukları derslerle ilgili görüş ve beklentilerini değerlendirmek
amacıyla araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:

1. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği
Programı’nda müzik öğrenimini tamamlamış olan öğrencilerin müzik derslerindeki
yeterlik düzeylerine ilişkin görüşleri nelerdir?

2. Eğitim Fakülteleri Okul Öncesi Öğretmenliği ders programında yer alan
‚Müzik Eğitimi I‛ ve ‚Müzik Eğitimi II‛ derslerinin programda belirtilen amaçlara
ulaşma durumu nedir?

YÖNTEM

Araştırmanın Modeli

Bu araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışma olup, araştırmada tarama
modellerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Tarama modelleri, ‚geçmişte ya
da halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan bir
araştırma yaklaşımıdır. Araştırmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi
koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır‛ (Karasar, 2009: 77).

Çalışma Grubu

Araştırmanın çalışma grubunu Mersin Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği
Anabilim Dalı’nda 2009 – 2010 eğitim öğretim bahar yarıyılında öğrenim gören ve
Müzik Eğitimi I ve II derslerini tamamlamış, 100 öğrenci oluşturmaktadır.

Verilerin Toplanması

Veri toplama aracı olarak öğrenci görüşlerini saptamak amacı ile Likert tipi
ölçek model alınarak bir anket hazırlanmış ve veri toplama aracı olarak kullanılmıştır.
Anket formunda öğrencilerin lisans döneminde almış oldukları ‚ Müzik Eğitimi I –II
‛ derslerinin içeriklerini yansıtan sorular yer almıştır. Anketin kapsam geçerliğini
belirlemek amacıyla uzman görüşleri alınmış, güvenirliği için 20 kişilik bir öğrenci
grubuna ön bir uygulama yapılmış ve öğrencilerden alınan geri dönütler
çerçevesinde anket soruları yeniden düzenlenerek son şekli verilmiştir. ‚Ön
uygulama, anketin geçerlik ve güvenirliğinin gözleme dayalı verilerle sorgulandığı
bir aşamadır. Anketin taslak formundaki problemleri belirlemede öneme sahip olan
ve araştırmanın hedef kitlesiyle benzer özelliklere sahip bir grup üzerinde yapılacak
ön uygulama, geçerli ve güvenilir sonuçlar elde etmek için çok önemli bir aşamadır‛
(Büyüköztürk, Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demirel, 2009:136). Ayrıca kullanılan
anketin güvenirliğini belirlemek amacıyla Cronbach Alpha yöntemi kullanılmış ve
güvenirlik katsayısı α= 0.90 olarak belirlenmiştir. Bu sonuca göre kullanılan veri
toplama aracının yüksek düzeyde geçerli ve güvenilir olduğu saptanmıştır. Likert tipi
ölçek modeline uygun olarak düzenlenen ankette her bir ifade için beş kategori
belirlenmiştir. Öğrencilerin, anketteki ifadelere katılma derecelerini, ‚hiç‛,‚az‛,
‚kısmen‛, ‚büyük ölçüde‛ ve ‚tamamen‛ kategorilerinden birini seçerek belirtmeleri
düşünülmüştür.

Verilerin Analizi

Veriler araştırma sorularına göre düzenlenerek, SPSS programında frekans ve
yüzde değerleri alınarak anlamlı bir hale getirilmiştir. Son olarak elde edilen veriler
doğrultusunda bulgular yorumlanarak sonuçlara ulaşılmıştır.

BULGULAR

Bu bölümde okul öncesi öğretmenliği anabilim dallarında öğrenim gören
öğrencilere uygulanan anket sonucu elde edilen bulgulara ait veriler yer almaktadır.
Çalışma grubunun verdiği cevaplar doğrultusunda yapılan analiz çalışmaları sonucu,
yüzde ve ortalama anlam düzeyi değerlerini içeren veriler tablolar halinde
verilmiştir. Araştırmanın verilerini yorumlamak için aralık sayısı seçenek sayısına
bölünerek elde edilmiştir (4/5=0,80) (Kaptan; 1995).

SONUÇ, TARTIŞMA ve ÖNERİLER

Bu araştırma okul öncesi öğretmenliği Anabilim dallarındaki müzik eğitimi
derslerinin amaçlarına ulaşma düzeyleri ve öğrencilerin almış oldukları müzik
eğitimi sonucu mevcut durumlarının belirlenmesi amacı ile mevcut lisans
programındaki müzik eğitimi derslerinin içerikleri doğrultusunda hazırlanan anketin
uygulanması sonucu gerçekleştirilmiştir.

Elde edilen bulgular sonucu öğrencilerin büyük bir bölümü müzik derslerini
süre ve içerik bakımından yeterli bulmadıklarını, %33’ ü çocuk şarkılarını öğretebilmek
için gerekli olan müziksel özellikleri, terim ve işaretleri bilmediklerini; % 53’ ü solfej yapma
bilgi ve becerisine sahip olmadığını, %43’ü blokflüt’ü etkin bir biçimde çalabildiklerini,
%78’ i blokflüt dışında herhangi bir müzik aleti çalamadıklarını, %61’i ise meslek
yaşamlarında kullanabilecekleri müziksel donanıma sahip olmadıklarını ifade
etmişlerdir. Öğrencilerin % 40’ının bu derslerdeki uygulamaları yapmada kendilerini
yetersiz, %33’ünün ise kısmen yeterli gördükleri görülmüştür. Buna karşın
öğrencilerin iyi bir müziksel donanıma sahip olmanın mesleki başarılarına katkı
sağlayacağını %52’lik tamamen seçeneği ile ifade etmeleri dikkat çekicidir.

Yapılan araştırma sonucu elde edilen bulgular diğer araştırmalarla (Göncü,
2009; Özkut ve Kaya, 2012, Temiz, 2006; Tufan 2006) benzerlik göstermektedir.
Tufan’a (2006) göre, ülkemizde ilk ve ortaöğretim sürecinde verilen müzik derslerinin
amaçlarına ulaşma düzeyleri göz önüne alındığında, okul öncesi öğretmen adayının
yeterli bir temel müziksel birikime sahip olmadığı ve lisans eğitimi aşamasında aldığı
toplam 2 dönemlik ders ile de beklenen düzeye ulaşamadığı yapılan pek çok
araştırma sonucunda ortaya çıkmaktadır (Göncü, 2009; Temiz, 2006; Tufan 2006 ).

Erken yaşlardaki müzik eğitimi eğitimcilerin en önemli sorumluluklarından
birisidir. Okulöncesi yıllarının öğrenme açısından ne kadar kritik ve önemli olduğu,
yaşamın diğer dönemlerine oranla ne kadar hızlı öğrenildiği bilinmektedir. Müzik,
okulöncesi eğitiminin bir parçası olmalıdır. Burada eğitimci planlama, uygulama ve
çalışma düzeni açısından önemli bir rol üstlenmektedir (Artan ve Bal, 1993:235).

Akkaş’a (1993) göre, anaokullarında müziğin sürekli ve yoğun oluşu,
eğitimcinin görevini zorunlu olarak yeterli biçimde yapmasını gerektirmektedir. Bu
nedenle eğitimci, her şeyden önce iyi bir müzik bilgisine ve tecrübesine sahip
olmalıdır. Eğitimci okul öncesi müzik eğitiminin amaçlarını gerçekleştirmek için çaba
harcamalıdır. Müziğe yaklaşımı bilinçli olmalı, programında müziğin yerini tam
olarak belirlemelidir (Göncü, 2009). Temiz’ e (2006:197) göre ise, ‚Okul öncesi eğitimde müzik etkinliğini yapacak olan eğitimci, müzik etkinlikleri ile
kazandırılacak olan hedef ve hedef davranışları tespit edebilmeli, tespit ettiği hedef
ve hedef davranışlara uygun müzik etkinliklerini belirleyebilmelidir‛.

Bu görüşler doğrultusunda okul öncesi öğretmenlerinin niteliklerinin,
müziksel donanımları ve birikimlerinin çok önemli olduğu kuşkusuzdur. Çocukların
ilk müziksel deneyimlerini kazandıkları okul öncesi kurumlarında müziği çocuklara
sevdirecek, yeteneklerini keşfedecek olan öğretmenlerin müziksel donanımları önem
arz etmektedir. Öğretmen adaylarının mevcut müzik programını sağlıklı olarak
uygulayabilmeleri için bir müzik öğretmeni kadar bilgi ve birikime sahip olmaları
gerekmektedir. Mevcut lisans programında yer alan derslerin sadece iki dönemle
sınırlı olması, birçok öğretmen adayının lisans eğitimleri öncesinde düzenli ve yeterli
müzik eğitimi almamaları neticesinde müziksel donanımlarının eksik olduğu
düşüncesi ve araştırma sonucu elde edilen bulgular ışığında okul öncesi öğretmen
adaylarının daha donanımlı yetiştirilmeleri için mevcut müzik derslerinin
çeşitlendirilmesi ve saatlerinin artırılması, benzer araştırmaların daha geniş bir
örneklem üzerinde yapılması önerilmektedir.



KAYNAKÇA
AKKAŞ, S. (1993). Okul Öncesi Eğitimde Müzik. Ankara: Gazi Üniversitesi Mesleki
Eğitim Fakültesi Yay.

ALTAŞ, B. (2006). Anasınıfı Öğretmenlerinin Müzik Eğitimine Yönelik Algıladıkları
Yeterlilikler ve Müzik Eğitimi Ortamına Yönelik Düşünceleri.Marmara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
İstanbul

ARTAN, İ. ve BAL, S. (1993). Okul Öncesi Dönemde Müziğin Gelişimi ve Etkinlik
Örnekleri. 9. Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. Ankara : YaPa,
235-249

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E.K., AKGÜN,Ö.E., KARADENİZ, Ş. ve DEMİREL,
F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı), Ankara: Pegem Yayınları

DERE, Z. (2008). Ankara İl Merkezindeki Anasınıflarında Görev Yapan
Öğretmenlerin Müzik Eğitiminde Yaşadıkları Sorunların İncelenmesi. Gazi
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Ankara

ERDEN, M. (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları.

GÖNCÜ, İ. (2009). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Çalışan Anasınıfı Öğretmenleri
ile Müzik Öğretmenlerinin Müzik Çalışmalarına İlişkin Tutum ve
Yeterliliklerinin Karşılaştırılması. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 23-
25 Eylül, OMÜ, Samsun

GÖNCÜ, İ. (2010). Okul Öncesi Eğitimde Müzik Eğitiminin Temel Sorunları.
Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 355- 362

KARASAR, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd.
Şti.

KAPTAN, S. (1995). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikler. Ankara: Tek Işık Web
Ofset Tesisleri

MALKOÇ, T. ve CEYLAN, F. (2011). Okulöncesi Dönem İşitme Engelli Çocukların
Müzik Eğitimi Etkinliklerinde Dikkat Eksikliğini Geliştirme Becerisine Ait
İnceleme, Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 1 (1),
56-63

Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı,
(http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/okul_oncesi.pdf/7df366cd74f9
-4e5c-b3af-96482405f8bd)

ÖZKUT, B. ve KAYA, S.Ö. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Okul Öncesi
Öğretmenlerinin Lisans Döneminde Aldıkları Müzik Eğitiminin Mesleki
Yaşantılarına Olan Etkilerinin İncelenmesi, International Journal of New Trends
in Arts, Sports& Science Education, 1(1), 167-179

ÖZTÜRK, A. (2003). Okulöncesi Eğitimde Müzik. İstanbul: Morpa Kültür Yayıncılık

TEMİZ, E. (2006). Okulöncesi Dönemde Müzik Eğitimi; Yaşanan Problemler ve
Çözüm Önerileri. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 26- 28 Nisan, Pamukkale
Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli

TUFAN, S. (2006). Okulöncesi Müzik Öğretmeni Profili. Ulusal Müzik Eğitimi
Sempozyumu, 26-28 Nisan, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi,
Denizl
i
ÜSTÜNER, M., DEMİRTAŞ, H., CÖMERT, M ve ÖZER, N. (2009). Ortaöğretim
Öğretmenlerinin Öz-yeterlik Algıları, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, 1-16
 

Giriş yap

Okul Öncesi Forum TV

000
Gün
00
Saat
00
Dakika
00
Saniye
Canlı yayına kalan süre.

18 Yıldır Sizlerle

18 yıldır sizlerleyiz. Türkiye'nin ilk okul öncesi eğitim platformu
Üst