Çeşitli nedenlerle kanın damar dışına çıkmasına kanama denir. Yetişkin bir kimsede 5-6 kg. kan vardır. 1-1,5 kg. kan kaybeden bir insanın hayatı tehlikeye girer. O HALDE KANAMALARI HEMEN DURDURMAK GEREKİR.
Genelde iç ve dış kanama olmak üzere kanamaları ikiye ayırabiliriz.
İÇ KANAMALAR :
İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması veya zedelenmesi sonucu kanın damarlardan vücut boşluklarına akmasına iç kanama denir.
İç kanamalar iki şekilde olur;
1) Gözle görülebilen: Akciğer, mide, bağırsaklar, böbrekler v.b. kanamalar.
2) Gözle görülmeyen; Karaciğer, dalak, pankreas v,b. kanamalar.
İç kanamalar kişiyi ölüme götürebilir. Bulguları :
— Baygınlık hali, baş dönmesi vardır.
— Huzursuzluk vardır.
— Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında solukluk vardır.
— Deri nemli ve soğuktur.
— Susama hissi vardır.
— Nabız hızlı ve zayıftır. Güçlükle hissedilir.
— Solunum hızlıdır.
— Sanki hava alamıyormuş gibi bir his (hava açlığı) olur.
— Şuur azalır ve en sonunda şuur kaybolur.
Yapılacak ilkyardım:
— Yaralı sırt üstü yatırılır.
— Baş yana çevrilir.
— Soka karşı tedbir alınır.
— Ağızdan içecek madde verilmez.
— Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye götürülür.
DIŞ KANAMALAR :
Kanın damardan vücut dışına çıkmasına dış kanama denir. Genellikle yaralanmalar sonucu olur. Atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklinde görülür.
Yapılacak ilkyardım:
— Yara ufak ve kanama az ise; Yara üzerine temiz bir bez ya da pansumanla bastırın.
— Yara içindeki yabancı cisimleri çıkarmadan,
— Kravat, eşarp veya varsa sargı bezini yara üzerine temiz bir pansuman koyduktan sonra sıkıca sarın.
— Yaralı veya kanayan kısmın kalp seviyesi üzerine yükseltilmesi ile kanama oldukça azalır hatta durulabilir.
DAMAR ÜZERİNE BASINÇ YAPARAK KANAMAYI DURDURMAK(TAZYİK NOKTALARI):
Şakak bölgesinde : Kulak önüne parmağınızla bastırın.
Yüz bölgesinde : Kanamanın olduğu taraf alt çene kemiğinin orta kısmına parmağınızla bastırın.
Baş ve yüzün bir bölgesinde :
— Önce yaralının arkasına geçin.
— Hastanın basını kanayan yana doğru eğin.
— 4 parmakla alt çene köşesinin hemen altına kanayan tarafta boyuna bastırın. Kol bölgesinde :
— Yaralının önüne durun.
— Başını kanayan tarata doğru eğin.
— Baş parmağınızla o taraf köprücük kemiğinin üçte bir iç kısmının arka ve alt tarafına doğru bastırın.
Bacak bölgesinde :
— Yaralıyı sırt üstü ve düz yatırın.
— İlkyardımcı kanayan tarafta yer alır.
— Kasık kıvrımının üçte bir kısmından geçen atardamarı sıkıştıracak bir kuvvetle bastırın.
— Bacağı kalp seviyesinin yukarısına kaldırın.
Genelde iç ve dış kanama olmak üzere kanamaları ikiye ayırabiliriz.
İÇ KANAMALAR :
İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması veya zedelenmesi sonucu kanın damarlardan vücut boşluklarına akmasına iç kanama denir.
İç kanamalar iki şekilde olur;
1) Gözle görülebilen: Akciğer, mide, bağırsaklar, böbrekler v.b. kanamalar.
2) Gözle görülmeyen; Karaciğer, dalak, pankreas v,b. kanamalar.
İç kanamalar kişiyi ölüme götürebilir. Bulguları :
— Baygınlık hali, baş dönmesi vardır.
— Huzursuzluk vardır.
— Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında solukluk vardır.
— Deri nemli ve soğuktur.
— Susama hissi vardır.
— Nabız hızlı ve zayıftır. Güçlükle hissedilir.
— Solunum hızlıdır.
— Sanki hava alamıyormuş gibi bir his (hava açlığı) olur.
— Şuur azalır ve en sonunda şuur kaybolur.
Yapılacak ilkyardım:
— Yaralı sırt üstü yatırılır.
— Baş yana çevrilir.
— Soka karşı tedbir alınır.
— Ağızdan içecek madde verilmez.
— Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye götürülür.
DIŞ KANAMALAR :
Kanın damardan vücut dışına çıkmasına dış kanama denir. Genellikle yaralanmalar sonucu olur. Atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklinde görülür.
Yapılacak ilkyardım:
— Yara ufak ve kanama az ise; Yara üzerine temiz bir bez ya da pansumanla bastırın.
— Yara içindeki yabancı cisimleri çıkarmadan,
— Kravat, eşarp veya varsa sargı bezini yara üzerine temiz bir pansuman koyduktan sonra sıkıca sarın.
— Yaralı veya kanayan kısmın kalp seviyesi üzerine yükseltilmesi ile kanama oldukça azalır hatta durulabilir.
DAMAR ÜZERİNE BASINÇ YAPARAK KANAMAYI DURDURMAK(TAZYİK NOKTALARI):
Şakak bölgesinde : Kulak önüne parmağınızla bastırın.
Yüz bölgesinde : Kanamanın olduğu taraf alt çene kemiğinin orta kısmına parmağınızla bastırın.
Baş ve yüzün bir bölgesinde :
— Önce yaralının arkasına geçin.
— Hastanın basını kanayan yana doğru eğin.
— 4 parmakla alt çene köşesinin hemen altına kanayan tarafta boyuna bastırın. Kol bölgesinde :
— Yaralının önüne durun.
— Başını kanayan tarata doğru eğin.
— Baş parmağınızla o taraf köprücük kemiğinin üçte bir iç kısmının arka ve alt tarafına doğru bastırın.
Bacak bölgesinde :
— Yaralıyı sırt üstü ve düz yatırın.
— İlkyardımcı kanayan tarafta yer alır.
— Kasık kıvrımının üçte bir kısmından geçen atardamarı sıkıştıracak bir kuvvetle bastırın.
— Bacağı kalp seviyesinin yukarısına kaldırın.
