Çocuğunuzun parmak emme alışkanlığı sizi endişelendiriyor mu? Bebek ve çocukların parmak emmesi psikolojik sorunlara işaret eder mi?
ÇOCUKLAR NEDEN PARMAK EMERLER?
Parmak emme, herhangi bir psikopatolojik sorun olmadan 3-4 yaşlarına kadar her sağlam çocukta görülebilen normal bir davranıştır. Bir yaşından küçük çocukların ise hemen hemen yarısı parmaklarını emerler.
Parmak emmenin genellikle 18. ay dolaylarında sıklaşıp, 2 yaşından sonra azalarak 4 yaş civarında kaybolması beklenir. Parmak emme çoğunlukla beslenmeye bağlı olmayan, açlıkla ilişkisiz görülen bir davranıştır.
Çocuklarda parmaklar dışında, dudaklarını, elbisesinin eteğini ve mendilinin, yastığının, yorganının ucunu veya benzer eşyayı emme davranışı rastlanabilir. Genellikle geçici olup yaş büyüdükçe kaybolur.
Eğer 5-6 yaşından sonra da devam ederse çocuğun ruhsal bir sorunu olabileceği düşünülerek, nedenleri araştırılıp, çözüm yollarına başvurulması önerilir.
Aile içi huzursuzluk, yeni bir kardeş doğumu, anne-baba kaybı, yalnız bırakılma, çevresinde beklenmedik bir değişiklik, gibi sıkıntılı yaşam olayları sonrası geçici bir süre çocuk parmak emmeye sığınabilir, veya emme miktarını arttırabilir.
Aradan belli bir süre geçmesi veya sıkıntılı durumun kaybolması halinde durum normale dönebilir. Yukarıda anlatılan süreçlerde parmak emme normal sayıldığından önlem almak gerekmeyebilir.
HANGİ DURUMDA ÖNLEM ALMAK GEREKİR?
Aşağıda belirtilen durumlar çocukta psikolojik sorunlar olabileceğine işaret ettiğinden bir çocuk psikiyatrisi hekiminden yardım alınması gerekir.
Parmak emme alışkanlığının gün içinde de sürekli olması
4 yaştan sonra da aynı sıklıkla devam etmesi
Çocuğun başka aktiviteler yapmaktansa parmak emmeyi tercih etmesi
Aile fertleri dışında kişilerin yanında da parmak emmeyi devam ettirmesi
Sosyal ortamlarda, kreş ve yuvalarda uyku vakti dışında parmak emmesi
Çocukta ek olarak konuşma ve iletişim problemleri olması
Diğer davranış ve duygusal problemlerin birlikte olması
Yaşıtları ile birlikte olmaktansa parmak emmeyi tercih etmesi.
NE GİBİ PSİKİYATRİK SORUNLAR PARMAK EMMEYE EŞLİK EDEBİLİR?
Çocuğa yeterli ilgi gösterilmediği durumlar
Anne-babanın aşırı cezalandırıcı ya da kollayıcı tutumları
Bakım verenden (anne, bakıcı, anne-babaanneden) ayrılık
Çocuğun örseleyici yaşam olaylarına maruz kalması (aile içi şiddet, istismar, savaş)
Çocukta zeka geriliği bulunması
Çocukta otizm veya benzeri tabloların olması
Çocukluk çağı depresyonu ve kaygı bozuklukları
PARMAK EMEN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI?
Çocukta yukarıda yazılan belirtilerin bulunmadığı hallerde sorun büyütülmemeli, parmak emmenin zararsız bir davranış olduğu bilinmelidir.
Cezalandırmayın
Çocukları vazgeçirmek için azarlamak, bir takım cezalara başvurmak, acı biber sürmek, ellerini bağlamak gibi sert tepkilerden kaçınılmalıdır. Bu tür tepkiler tam tersi olarak alışkanlığın pekişmesine neden olabilir, çocuğun isyan duymasına neden olabilir.
Kaliteli zaman geçirin
Anne-babanın çocukla birlikte kaliteli vakit geçirmesi, ilgilenmesi, emme davranışı olsa da olmasa da gereklidir. Anne-baba, çocuk parmak emse de emmese de sevgi ve ilgilerinin aynı olduğunu kanıtlamalıdır.
Nedeni saptayın
Çocuğun durumu incelenmeli, düzeltici önlemlerin yalnızca bir belirti olan parmak emme yerine, asıl sorunların çözümüne yöneltilmesi gerekir. Asıl nedenler ortadan kalkmadıkça parmak emme gibi davranışlar devam edeceğinden gerekli olduğunda çocuk psikiyatrisi hekimine başvurulması önerilir.
Faaliyet ve oyun olanakları yaratın
Çocuğa uygun dinlenme, geniş ve çeşitli faaliyet yapma, yaşıtlarının bulunduğu bir ortam, oyun oynama olanakları sağlanmalıdır. Özellikle çocuğun elleri ile ilgi duyacağı, hoşlanacağı bir uğraşıya, bir oyuna veya oyuncağa yöneltilmesi faydalı olabilir.
Kendine güvenmesine yardımcı olun
Çocuğa kendi kendini kontrol ederek isterse bu alışkanlığı terk edeceği inancını kazandırmak, bu konuda çocuğu desteklemek, gerektiğinde öğretmenden yardım almak yararlıdır.
PARMAK EMMEK DİŞLERİ NASIL ETKİLER?
Ebeveynler parmağını emen çocukların çene kemikleri ve dişleri üzerinde ki etkilerini düşünerek endişeye kapılabilir. Parmak emmenin alt ve üst dişleri geri ittiği doğrudur. Parmak emmenin dişleri ne kadar etkilediği parmak emme süresine ve en önemlisi parmağın ağızdaki duruşuna bağlıdır.
Süt dişlerinde oluşan bu değişiklik 6 yaşından sonra çıkan asıl dişleri etkilememektedir.
Ancak parmak, emzik emme alışkanlığı devam edecek olursa henüz gelişmekte olan kas ve kemik yapıları üzerine basınç uygulayarak dişlerin yer değiştirmesine yol açar. Bu durumda üst ön dişler öne alt ön dişler ise geriye doğru eğilir ve alt ve üst ön dişler arasında açıklık meydana gelir. Alışkanlıktan vazgeçilirse bu açıklık kapanır ancak 3.5 yaşından sonra kalıcılık riski artar.
Parmak emme alışkanlığı gece uyurken de deva ederse daha etkili olur ve bunun sonucunda üst çenede darlık (V şeklinde bir çene kavsi) meydana gelebilir.
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayten Erdoğan
ÇOCUKLAR NEDEN PARMAK EMERLER?
Parmak emme, herhangi bir psikopatolojik sorun olmadan 3-4 yaşlarına kadar her sağlam çocukta görülebilen normal bir davranıştır. Bir yaşından küçük çocukların ise hemen hemen yarısı parmaklarını emerler.
Parmak emmenin genellikle 18. ay dolaylarında sıklaşıp, 2 yaşından sonra azalarak 4 yaş civarında kaybolması beklenir. Parmak emme çoğunlukla beslenmeye bağlı olmayan, açlıkla ilişkisiz görülen bir davranıştır.
Çocuklarda parmaklar dışında, dudaklarını, elbisesinin eteğini ve mendilinin, yastığının, yorganının ucunu veya benzer eşyayı emme davranışı rastlanabilir. Genellikle geçici olup yaş büyüdükçe kaybolur.
Eğer 5-6 yaşından sonra da devam ederse çocuğun ruhsal bir sorunu olabileceği düşünülerek, nedenleri araştırılıp, çözüm yollarına başvurulması önerilir.
Aile içi huzursuzluk, yeni bir kardeş doğumu, anne-baba kaybı, yalnız bırakılma, çevresinde beklenmedik bir değişiklik, gibi sıkıntılı yaşam olayları sonrası geçici bir süre çocuk parmak emmeye sığınabilir, veya emme miktarını arttırabilir.
Aradan belli bir süre geçmesi veya sıkıntılı durumun kaybolması halinde durum normale dönebilir. Yukarıda anlatılan süreçlerde parmak emme normal sayıldığından önlem almak gerekmeyebilir.
HANGİ DURUMDA ÖNLEM ALMAK GEREKİR?
Aşağıda belirtilen durumlar çocukta psikolojik sorunlar olabileceğine işaret ettiğinden bir çocuk psikiyatrisi hekiminden yardım alınması gerekir.
Parmak emme alışkanlığının gün içinde de sürekli olması
4 yaştan sonra da aynı sıklıkla devam etmesi
Çocuğun başka aktiviteler yapmaktansa parmak emmeyi tercih etmesi
Aile fertleri dışında kişilerin yanında da parmak emmeyi devam ettirmesi
Sosyal ortamlarda, kreş ve yuvalarda uyku vakti dışında parmak emmesi
Çocukta ek olarak konuşma ve iletişim problemleri olması
Diğer davranış ve duygusal problemlerin birlikte olması
Yaşıtları ile birlikte olmaktansa parmak emmeyi tercih etmesi.
NE GİBİ PSİKİYATRİK SORUNLAR PARMAK EMMEYE EŞLİK EDEBİLİR?
Çocuğa yeterli ilgi gösterilmediği durumlar
Anne-babanın aşırı cezalandırıcı ya da kollayıcı tutumları
Bakım verenden (anne, bakıcı, anne-babaanneden) ayrılık
Çocuğun örseleyici yaşam olaylarına maruz kalması (aile içi şiddet, istismar, savaş)
Çocukta zeka geriliği bulunması
Çocukta otizm veya benzeri tabloların olması
Çocukluk çağı depresyonu ve kaygı bozuklukları
PARMAK EMEN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI?
Çocukta yukarıda yazılan belirtilerin bulunmadığı hallerde sorun büyütülmemeli, parmak emmenin zararsız bir davranış olduğu bilinmelidir.
Cezalandırmayın
Çocukları vazgeçirmek için azarlamak, bir takım cezalara başvurmak, acı biber sürmek, ellerini bağlamak gibi sert tepkilerden kaçınılmalıdır. Bu tür tepkiler tam tersi olarak alışkanlığın pekişmesine neden olabilir, çocuğun isyan duymasına neden olabilir.
Kaliteli zaman geçirin
Anne-babanın çocukla birlikte kaliteli vakit geçirmesi, ilgilenmesi, emme davranışı olsa da olmasa da gereklidir. Anne-baba, çocuk parmak emse de emmese de sevgi ve ilgilerinin aynı olduğunu kanıtlamalıdır.
Nedeni saptayın
Çocuğun durumu incelenmeli, düzeltici önlemlerin yalnızca bir belirti olan parmak emme yerine, asıl sorunların çözümüne yöneltilmesi gerekir. Asıl nedenler ortadan kalkmadıkça parmak emme gibi davranışlar devam edeceğinden gerekli olduğunda çocuk psikiyatrisi hekimine başvurulması önerilir.
Faaliyet ve oyun olanakları yaratın
Çocuğa uygun dinlenme, geniş ve çeşitli faaliyet yapma, yaşıtlarının bulunduğu bir ortam, oyun oynama olanakları sağlanmalıdır. Özellikle çocuğun elleri ile ilgi duyacağı, hoşlanacağı bir uğraşıya, bir oyuna veya oyuncağa yöneltilmesi faydalı olabilir.
Kendine güvenmesine yardımcı olun
Çocuğa kendi kendini kontrol ederek isterse bu alışkanlığı terk edeceği inancını kazandırmak, bu konuda çocuğu desteklemek, gerektiğinde öğretmenden yardım almak yararlıdır.
PARMAK EMMEK DİŞLERİ NASIL ETKİLER?
Ebeveynler parmağını emen çocukların çene kemikleri ve dişleri üzerinde ki etkilerini düşünerek endişeye kapılabilir. Parmak emmenin alt ve üst dişleri geri ittiği doğrudur. Parmak emmenin dişleri ne kadar etkilediği parmak emme süresine ve en önemlisi parmağın ağızdaki duruşuna bağlıdır.
Süt dişlerinde oluşan bu değişiklik 6 yaşından sonra çıkan asıl dişleri etkilememektedir.
Ancak parmak, emzik emme alışkanlığı devam edecek olursa henüz gelişmekte olan kas ve kemik yapıları üzerine basınç uygulayarak dişlerin yer değiştirmesine yol açar. Bu durumda üst ön dişler öne alt ön dişler ise geriye doğru eğilir ve alt ve üst ön dişler arasında açıklık meydana gelir. Alışkanlıktan vazgeçilirse bu açıklık kapanır ancak 3.5 yaşından sonra kalıcılık riski artar.
Parmak emme alışkanlığı gece uyurken de deva ederse daha etkili olur ve bunun sonucunda üst çenede darlık (V şeklinde bir çene kavsi) meydana gelebilir.
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayten Erdoğan
