Çocukların -hatta yetişkinlerin de- bu davranışı yapmasının sebeplerinden birisi onaylama görmek için can atmasıdır. Çünkü çocuk yetişkin kişinin onun yanlış yaptığını anladığında onaylamayacağını bildiği için inkar eder. Çocuk için durum çok açıktır, birisi yapmış olmalıdır ve o da bu durumda suçluyu kendisi seçer ve isimlendirir.
Bu durumda çocuğu suçlamaktan kaçınmalısınız. Bunun yerine “Hata yapığını gördüm. Hepimiz bazen hatalar yapıyoruz. Lütfen gelecek sefere unutma..” gibi bir şey söyleyin.
Yüzleştirme yapmayın ve cevap vermesi için yönlendirmede bulunmayın. Durumu gerçekçi bir tonda açıklayın ve devam edin. Eğer durumu ele almayı denerseniz çocuk sizinle tartışacaktır ve siz de davranışını uygun görmediğinizi söyleceksiniz. Bu durumda birisini suçlamaya kalkışacaktır. Basitçe durumu sözlere dökün ve konuyu değiştirin. Mesela çocuk makası yerine büyük makası kullanmaya çalışan bir çocuğa “Büyük makası almaman gerektiğini unutma, çünkü senin kullanmana elverişli değil. Çocuk makasıyla kesmeye devam etmek ister misin yoksa boya yapmayı mı tercih edersin?” diyebilirsiniz.
Eleştiri yaparken dikkatli olmanız gerektiği gibi övgüleriniz de cömert olsun. Onay gören ve takdir edilen çocuk eleştiri ve onaylanmamaktan korkmayacak ve yaptığı hareketin sorumluluğunu üstlenecektir.
Bu davranışın bir diğer sebebi de davranışlarının sorumluluğunu almaya alıştırılmadığı içindir. Anne yada baba onun yerine bahaneler üretiyor olabilir. Bu bahaneler çeşitli şekillerde yaratılıyor olabilir: hasta, yorgun, kardeşi onu böyle yapmaya zorluyor gibi.
Durum böyleyken empati kurun ve kişisel sorumluluğu destekleyin. İşte bazı örnekler:
“Bugün çok yorgunsun biliyorum ama yapman gerekiyor”
“Sanırım bugün biraz rahatsızsın. Biliyorum bu durumda kurallara uymak zor ama hasta olsan bile yapman gerekiyor”
“Evet biliyorum Ali seni rahatsız ediyor ama sen ona vurdun. O seni vurmaya zorlamadı. Kimseye vurma”
Bir diğer sebep de çocuğun uygun olmayan davranışlarına karşı çok nadir negatif sonuç almasıdır. Çünkü ailesi onunla sürekli anlaşmaya çalışıyordur. Bazı aile ve öğretmenler çocukla anlaşmaya ve yardım etmeye çalışırlar ama bir noktada limit olmalıdır ve çocuk hoş olmayan davranışların bir sonucunun olduğunu bilmelidir.
Son olarak bu davranış çocuğun -evde yada okulda- fazla kontrol altında tutulmasından kaynaklanabilir. Bu durumda çocuk kendi davranışlarını kontrol edemeyebilir. Bu tür bir çocuk başkalarının kendisini kontrol altında tutmasını bekleyebilir ve bu durumda kişisel disiplinini geliştiremez. Güdülerini kontrol etmesini öğrenmesi için çocuğa belli bir derecede kendisini yönetme özgürlüğü verilmelidir.
Eğer sorunun bu olduğuna karar verdiyseniz, çocuğa kendi kontrolünü verin. Bu ona anlamlı seçimler yapma şansı, plan ve problemleri tartışma fırsatı, önemli kararları vermede katılım sağlaması ve yanlış davranışını görmesi için yeterli zaman
Yüzleştirme yapmayın ve cevap vermesi için yönlendirmede bulunmayın. Durumu gerçekçi bir tonda açıklayın ve devam edin. Eğer durumu ele almayı denerseniz çocuk sizinle tartışacaktır ve siz de davranışını uygun görmediğinizi söyleceksiniz. Bu durumda birisini suçlamaya kalkışacaktır. Basitçe durumu sözlere dökün ve konuyu değiştirin. Mesela çocuk makası yerine büyük makası kullanmaya çalışan bir çocuğa “Büyük makası almaman gerektiğini unutma, çünkü senin kullanmana elverişli değil. Çocuk makasıyla kesmeye devam etmek ister misin yoksa boya yapmayı mı tercih edersin?” diyebilirsiniz.
Eleştiri yaparken dikkatli olmanız gerektiği gibi övgüleriniz de cömert olsun. Onay gören ve takdir edilen çocuk eleştiri ve onaylanmamaktan korkmayacak ve yaptığı hareketin sorumluluğunu üstlenecektir.
Bu davranışın bir diğer sebebi de davranışlarının sorumluluğunu almaya alıştırılmadığı içindir. Anne yada baba onun yerine bahaneler üretiyor olabilir. Bu bahaneler çeşitli şekillerde yaratılıyor olabilir: hasta, yorgun, kardeşi onu böyle yapmaya zorluyor gibi.
Durum böyleyken empati kurun ve kişisel sorumluluğu destekleyin. İşte bazı örnekler:
“Bugün çok yorgunsun biliyorum ama yapman gerekiyor”
“Sanırım bugün biraz rahatsızsın. Biliyorum bu durumda kurallara uymak zor ama hasta olsan bile yapman gerekiyor”
“Evet biliyorum Ali seni rahatsız ediyor ama sen ona vurdun. O seni vurmaya zorlamadı. Kimseye vurma”
Bir diğer sebep de çocuğun uygun olmayan davranışlarına karşı çok nadir negatif sonuç almasıdır. Çünkü ailesi onunla sürekli anlaşmaya çalışıyordur. Bazı aile ve öğretmenler çocukla anlaşmaya ve yardım etmeye çalışırlar ama bir noktada limit olmalıdır ve çocuk hoş olmayan davranışların bir sonucunun olduğunu bilmelidir.
Son olarak bu davranış çocuğun -evde yada okulda- fazla kontrol altında tutulmasından kaynaklanabilir. Bu durumda çocuk kendi davranışlarını kontrol edemeyebilir. Bu tür bir çocuk başkalarının kendisini kontrol altında tutmasını bekleyebilir ve bu durumda kişisel disiplinini geliştiremez. Güdülerini kontrol etmesini öğrenmesi için çocuğa belli bir derecede kendisini yönetme özgürlüğü verilmelidir.
Eğer sorunun bu olduğuna karar verdiyseniz, çocuğa kendi kontrolünü verin. Bu ona anlamlı seçimler yapma şansı, plan ve problemleri tartışma fırsatı, önemli kararları vermede katılım sağlaması ve yanlış davranışını görmesi için yeterli zaman
