DUYGUSALGELİŞİM
DUYGU: Belirli olay, nesne ya da kişilerin bireyin iç dünyasında uyandırdığıizlenimler duygu olarak tanımlanır.
İnsanlar hayatları boyunca çevrelerinden gelen uyarıcıların etkisiyle çeşitçeşit duyguları yaşarlar. Çocukların fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçlarınınkarşılanması ya da karşılanmaması onlarda duyguların oluşmasına neden olur. Bireydünyaya geldiği ilk zamanlar altı değiştirilip karnı doyurulduğunda bundan hazalır. Ancak büyüdükçe sadece fiziksel ihtiyaçlarının giderilmesi yeterligelmeyecektir. Çocuk annesinin sıcaklığını hissetmek ister anne kucağındasevilmek okşanmak ister.
ÇOCUKLARDAKİ DUYGUSAL TEPKİLER
GÜLME: Gülme ilk duygusal tepkilerdendir. Çocuk tanıdığı bildiği yüzlere olumlutepki verirken tanımadığı yabancı insanlara karşı olumsuz tepki verir. Erkençocukluk döneminde gülmek en çok çocukların oyunlarında görülür, bu onlarınmizah duygularının gelişmiş olmasından kaynaklanır.ergenlik dönemi öncesindeise daha çok argo konuşmalar espiriler,yasaklar üzerine olup yoğun duygular veduygulardaki iktidarsızlık ani kahkahalar neden olduğu kadar ani sessizliğe veiçe kapanmaya da yol açabilir.
AĞLAMA: Birey dünyaya geldiğinde itibaren ilk tepkisi ağlamaktır. İlk dönemlerindeher ihtiyacını ağlayarak çevresine bildirir. Zamanla ağlamalar anlam kazanarakduygusal tepki olarak kullanır. İlerleyen dönemlerde oyuncağı elindenalındığında istedikleri engellendiğinde olumsuz duygularını ağlayarak ifadeeder. Erken çocukluk döneminde ise tepkiler artar duygu türlerinin hepsiniyaşarlar ve çevrelerinde bunları yansıtırlar. Öfke kıskançlık, inatçılık,mutluluk, arkadaşlarıyla itişmeler küsmeler ağlama sebebi olabilir.
KORKU: korkuların büyük bölümü öğrenme sonucu ortaya çıkar.Öğrenme,yaşantı veyanlış yönlendirmelerle bağlantılıdır.Korkunun oluşumu çevredekikoşullara;uyarıcının veriliş biçimine geçmiş yaşantılara o andaki fizyolojik vepsikolojik durumuna bağlıdır.Zeka cinsiyet sosyoekonomik statü,sosyal ilişkilerfizyolojik koşullar, kişilik yapısı korkunun çocukta oluşmasına neden olur.
KORKUNUN NEDENLERİ
Çocuklarda güven duygusununkazandırılmamış olması, çocuğun sevgi şefkatten yoksun büyümesi, baskıcı veotoriter tutumun sergilenmesi, tehditlerle çocuğun yönlendirilmesi, çocuklarısoyut ya da somut şeylerle korkutmak, aile içinde şiddetin yaşanması korkununnedenleri olabilir.
KORKUNUN ÖNLENMESİ
Korkuya neden olannedenlerin ortadan kaldırılması yetişkinlerin çocuklarına örnek olacakkorkularını belli etmemeleri, çocukların korkularıyla alay edilmemesi korktuğuşeylerle karşı karşıya getirilmemesi, aşırı baskı ve fiziksel cezalarınuygulanmaması, korkuyu eğitim aracı olarak kullanılmaması gerekmektedir. Çocuğasevgi ve şefkat gösterilmeli güven duygusu kazandırılmalı.
ÖFKE: Herhangi bir isteğin engele uğramasından dolayı ortaya çıkan olumsuzduygudur. Olumsuz duygu karşısında çocuk gerilir kendini sıkar, ağlar etrafasaldırır veya küser. yaşla birlikte paralel bir şekilde artar, çocuğun elindeoyuncağının alınması oyundan mahrum edilmesi, temizlik yemek yeme tuvalet eğitimiodada yalnız bırakmak, giyinmek uyku, okul çağında yaptığı faaliyetlere sonverilmesi tenkit edilmesi yaşıtlarıyla kıyaslanması, uyarılar tembihler gibidurumlarda öfke tepkisi gösterebilirler.
KISKANÇLIK: İnsanın doğasında var olan derecesine göre olumlu ya da olumsuz etkileryaratan bir duygudur. Bireyin sosyal çevresinin değişmesiyle birliktekıskançlık duygusunda da değişmeler olur. Çalışkanı göstermek çoğunluklaolumsuz etki yaratır.
İNATÇILIK: İnatçılık çocuklarda en çok 3_6 yaş arasında görülür. Bu dönemdekiinatçılığın nedeni benlik duygusu ve bağımsızlık bilincinin gelişmemesindekaynaklanmaktadır. Bu yaşlarda çocuklar; varlığını ve düşüncelerini kabulettirme çabası içinde olduklarından inatçılık tepkileri de doğaldır.
Çocuğun inatçılığının önlenmesi için yapılması gerekenler
Çocuğun ihtiyaçları,zamanında karşılanmalı,kızgın ve sinirli olduğu zamanlarda tartışmayagirilmemeli her istediği engellenmemeli,baskıcı tutuma yer verilmemeli,yetişkinbireyler tehdit ve zor kullanarak çocuğa istediklerini yaptırmamalı.Çocuğadayak atılmamalı ve cezalardan kaçınılmalı,kardeşler arasında kıskançlığa nedenolabilecek davranışlardan kaçınılmalıdır.Çocuğa bağımsızlık duygusu çocuğakazandırılmalıdır.
SALDIRGANLIK: Çocuğun olumsuz duygularını bastıramayıp çevresindekieşyalara veya başkalarına zarar vermesidir. Saldırganlık engellenme duygusunagösterilen bir tepkidir. Bu tepkinin oluşmasında ilk başta anne baba tutumlarıilk sıralardadır. Çocuğun davranışlarının sık ve gereksiz çocuğa dayakatılması, aile içindeki şiddete tanık olması eleştirilmesi alay edilmesi,ihtiyaçlarının zamanında giderilmemesi sık cezalandırılması çocuğun saldırgandavranışları sergilemesine neden olur.
Saldırganlığın önlenmesi için yapılması gerekenler
Çocuğa güvenli ortamınsağlanarak sevgi ve şefkatin gösterilmesi, temel ihtiyaçlarının zamanındakarşılanması, fiziksel cezaların uygulanmayarak çok şımartılmadan enerjisiniboşaltabileceği uygun ortam sağlanarak olumlu davranışları ödüllendirilereksaldırgan davranışları ortadan kalkmasına büyük katkı sağlayacaktır.
DUYGU: Belirli olay, nesne ya da kişilerin bireyin iç dünyasında uyandırdığıizlenimler duygu olarak tanımlanır.
İnsanlar hayatları boyunca çevrelerinden gelen uyarıcıların etkisiyle çeşitçeşit duyguları yaşarlar. Çocukların fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçlarınınkarşılanması ya da karşılanmaması onlarda duyguların oluşmasına neden olur. Bireydünyaya geldiği ilk zamanlar altı değiştirilip karnı doyurulduğunda bundan hazalır. Ancak büyüdükçe sadece fiziksel ihtiyaçlarının giderilmesi yeterligelmeyecektir. Çocuk annesinin sıcaklığını hissetmek ister anne kucağındasevilmek okşanmak ister.
ÇOCUKLARDAKİ DUYGUSAL TEPKİLER
GÜLME: Gülme ilk duygusal tepkilerdendir. Çocuk tanıdığı bildiği yüzlere olumlutepki verirken tanımadığı yabancı insanlara karşı olumsuz tepki verir. Erkençocukluk döneminde gülmek en çok çocukların oyunlarında görülür, bu onlarınmizah duygularının gelişmiş olmasından kaynaklanır.ergenlik dönemi öncesindeise daha çok argo konuşmalar espiriler,yasaklar üzerine olup yoğun duygular veduygulardaki iktidarsızlık ani kahkahalar neden olduğu kadar ani sessizliğe veiçe kapanmaya da yol açabilir.
AĞLAMA: Birey dünyaya geldiğinde itibaren ilk tepkisi ağlamaktır. İlk dönemlerindeher ihtiyacını ağlayarak çevresine bildirir. Zamanla ağlamalar anlam kazanarakduygusal tepki olarak kullanır. İlerleyen dönemlerde oyuncağı elindenalındığında istedikleri engellendiğinde olumsuz duygularını ağlayarak ifadeeder. Erken çocukluk döneminde ise tepkiler artar duygu türlerinin hepsiniyaşarlar ve çevrelerinde bunları yansıtırlar. Öfke kıskançlık, inatçılık,mutluluk, arkadaşlarıyla itişmeler küsmeler ağlama sebebi olabilir.
KORKU: korkuların büyük bölümü öğrenme sonucu ortaya çıkar.Öğrenme,yaşantı veyanlış yönlendirmelerle bağlantılıdır.Korkunun oluşumu çevredekikoşullara;uyarıcının veriliş biçimine geçmiş yaşantılara o andaki fizyolojik vepsikolojik durumuna bağlıdır.Zeka cinsiyet sosyoekonomik statü,sosyal ilişkilerfizyolojik koşullar, kişilik yapısı korkunun çocukta oluşmasına neden olur.
KORKUNUN NEDENLERİ
Çocuklarda güven duygusununkazandırılmamış olması, çocuğun sevgi şefkatten yoksun büyümesi, baskıcı veotoriter tutumun sergilenmesi, tehditlerle çocuğun yönlendirilmesi, çocuklarısoyut ya da somut şeylerle korkutmak, aile içinde şiddetin yaşanması korkununnedenleri olabilir.
KORKUNUN ÖNLENMESİ
Korkuya neden olannedenlerin ortadan kaldırılması yetişkinlerin çocuklarına örnek olacakkorkularını belli etmemeleri, çocukların korkularıyla alay edilmemesi korktuğuşeylerle karşı karşıya getirilmemesi, aşırı baskı ve fiziksel cezalarınuygulanmaması, korkuyu eğitim aracı olarak kullanılmaması gerekmektedir. Çocuğasevgi ve şefkat gösterilmeli güven duygusu kazandırılmalı.
ÖFKE: Herhangi bir isteğin engele uğramasından dolayı ortaya çıkan olumsuzduygudur. Olumsuz duygu karşısında çocuk gerilir kendini sıkar, ağlar etrafasaldırır veya küser. yaşla birlikte paralel bir şekilde artar, çocuğun elindeoyuncağının alınması oyundan mahrum edilmesi, temizlik yemek yeme tuvalet eğitimiodada yalnız bırakmak, giyinmek uyku, okul çağında yaptığı faaliyetlere sonverilmesi tenkit edilmesi yaşıtlarıyla kıyaslanması, uyarılar tembihler gibidurumlarda öfke tepkisi gösterebilirler.
KISKANÇLIK: İnsanın doğasında var olan derecesine göre olumlu ya da olumsuz etkileryaratan bir duygudur. Bireyin sosyal çevresinin değişmesiyle birliktekıskançlık duygusunda da değişmeler olur. Çalışkanı göstermek çoğunluklaolumsuz etki yaratır.
İNATÇILIK: İnatçılık çocuklarda en çok 3_6 yaş arasında görülür. Bu dönemdekiinatçılığın nedeni benlik duygusu ve bağımsızlık bilincinin gelişmemesindekaynaklanmaktadır. Bu yaşlarda çocuklar; varlığını ve düşüncelerini kabulettirme çabası içinde olduklarından inatçılık tepkileri de doğaldır.
Çocuğun inatçılığının önlenmesi için yapılması gerekenler
Çocuğun ihtiyaçları,zamanında karşılanmalı,kızgın ve sinirli olduğu zamanlarda tartışmayagirilmemeli her istediği engellenmemeli,baskıcı tutuma yer verilmemeli,yetişkinbireyler tehdit ve zor kullanarak çocuğa istediklerini yaptırmamalı.Çocuğadayak atılmamalı ve cezalardan kaçınılmalı,kardeşler arasında kıskançlığa nedenolabilecek davranışlardan kaçınılmalıdır.Çocuğa bağımsızlık duygusu çocuğakazandırılmalıdır.
SALDIRGANLIK: Çocuğun olumsuz duygularını bastıramayıp çevresindekieşyalara veya başkalarına zarar vermesidir. Saldırganlık engellenme duygusunagösterilen bir tepkidir. Bu tepkinin oluşmasında ilk başta anne baba tutumlarıilk sıralardadır. Çocuğun davranışlarının sık ve gereksiz çocuğa dayakatılması, aile içindeki şiddete tanık olması eleştirilmesi alay edilmesi,ihtiyaçlarının zamanında giderilmemesi sık cezalandırılması çocuğun saldırgandavranışları sergilemesine neden olur.
Saldırganlığın önlenmesi için yapılması gerekenler
Çocuğa güvenli ortamınsağlanarak sevgi ve şefkatin gösterilmesi, temel ihtiyaçlarının zamanındakarşılanması, fiziksel cezaların uygulanmayarak çok şımartılmadan enerjisiniboşaltabileceği uygun ortam sağlanarak olumlu davranışları ödüllendirilereksaldırgan davranışları ortadan kalkmasına büyük katkı sağlayacaktır.
