AHLAK GELİŞİMİ
KOLBERG AHLAK GELİŞİMİ Kolberg Ahlak Gelişimi 3 düzeyden oluşur. Bu düzeyler:
• Gelenek öncesi düzey • Gelenekseldüzey • Gelenek sonrası düzey
GELENEK ÖNCESİ DÜZEY
Bu düzeyde kurallar başkaları tarafından konur.Bu düzeydeki çocuk, kültür içinde kabul edilen iyi ve kötü ölçütlerine göredavranır. Ahlak gelişiminde yer alan altı aşamadan ilk ikisi, gelenek öncesidüzey içinde yer alır.Aşama1: Ceza ve itaat eğilimi: Bu düzeydeki çocuklar sadece otoriteye uyar ve cezalandırılmaktankaçınırlar. Genel olarak olayların dış görünüşüne ve meydana gelen zararınbüyüklüğüne bakarak karar verirler. Olayın gerisindeki neden önemli değildir.Etkinliğin fiziksel sonuçları, etkinliğin iyi ya da kötü olduğunu belirler.
Aşama2: Araçsal İlişkiler Eğilimi: Çocukların kendiihtiyaç ve isteklerinin karşılanması önemlidir. Diğer insanlarında ilgilerininfarkına varırlar. Ancak, ahlaki yargıda bulunacakları zaman, başkalarınınihtiyaçlarını somut bir şekilde dikkate almakla birlikte, hala birinci plandakendileri vardır.
GELENEKSELDÜZEY
Birey, için aile, grup ve ulusun beklentileri,her şeyden önemlidir. Bu beklentiler yakın ve açık sonuçları düşünülmeksizinkabul edilir ve değerlidirler. Kendi ihtiyaçları bazen grubunkilere göre ikinciplanda kalır.
Aşama3: Kişiler Arası Uyum Eğilimi: Geleneksel düzey içinde yer alan üçüncü aşamada, akran gruplarıylaişbirliği gözlenir. İyi davranış, başkalarına yardım etmek ya da onları mutluetmektir. Başkaları tarafından onay görmek, iyi çocuk olmak önemlidir. Benmerkezliliğin azalması ve somut işlemler dönemine girmesiyle çocuk, olaylarabaşkaları açısından bakabilme özelliğini kazanır.
Aşama4: Kanun ve düzen eğilimi: Bu dönemde doğru davranış, otoriteye ve sosyal düzene uygun olarakkişinin görevini yerine getirmesidir. Artık, akran gruplarının kurallarınınyerini, toplumun kuralları ve kanunları almıştır. Kanunlar soru sorulmaksızınizlenir. Kanunlara uymayanlar asla onaylanmazlar.
GELENEK SONRASI DÜZEY
Bireyin, başkaları ve otoriteden bağımsız olarakizlemek istediği ahlak ilkelerini seçtiği ve kendine özgü değer sisteminiörgütlediği düzeydir. Ahlak gelişiminin beş ve altıncı aşaması bu düzeyinkapsamındadır.Aşama5: Sosyal sözleşme eğilimi: Kanunların kullanımı ve bireysel haklar eleştirici bir şekilde incelenir.Toplumun kanunları ve değerlerinin göreli ve topluma özgü olduğu kabuledilmektedir.Kanunların demokratik olarak değiştirilebileceği ilkesine sahiptirler. Kanunlar,sosyal düzeni korumak, temel yaşama ve özgürlük haklarını güvence altına almakiçin gerekli görülmektedir.
Aşama6: Evrensel ahlak gelişimi: Kişi ahlak ilkelerini kendisi seçip oluşturur. Bu ilkeler, adalet,eşitlik, insan hakları gibi bazı soyut kavramlara dayalıdır. Bireyin haklarınasaygı esastır. YAZAN: MELİHA TOPCU
